1 February 2011: In the November 2010 elections in Burma, the junta-backed Union Solidarity and Development Party (USDP) secured only seven out of the 18 contestable Chin State Parliamentary seats, many of them through rigged advance voting procedures, notably in Tedim and Tonzang Townships.
As the first State legislature convened yesterday in the Chin State capital of Hakha, the anti-democratic nature of the military-backed political process became clear. As elections were held in the first legislative session to decide who should lead the State's law-making body, the USDP won both the Speaker and Deputy Speaker's positions by a comfortable margin of 14-10, despite the fact that it secured a minority portion of the contestable seats.U Hau Khin Kham of USDP, elected from Tonzang Township under highly questionable election environment, was appointed Speaker, while U Ohn Lwin of the same party from Matupi was elected Deputy Speaker. Yesterday's exercise was only the first in a predictable pattern of the legislative proceeding in the Chin State Parliament where a minority of 'elected' officials backed by unelected military officers can manipulate and dictate the legislative agendas in Chin State.More disappointing is the junta's decision to appoint ethnic Burmans currently serving in the Burma Army to fill the 25 per cent reserved legislative seats to the Chin State Parliament.
The Chin parties argue that the regime could have been more 'sensitive' by appointing ethnic Chins from within the rank of the Burma army."The Chins know the Chin affairs best," said Salai Ceu Bik Thawng, General Secretary of the Chin National Party (CNP), which won 5 State Parliamentary seats. "The three Chin parties together won the majority of contestable seats, and we do represent the larger voice of the Chin electorate," he added.In the November 7 elections of 2010, the Chin National Party (CNP) won five State legislative seats, the Chin Progressive Party (CPP) five seats, and the Ethnic National Development Party (ENDP) one seat respectively. By comparison, the USDP only won seven seats.
Only 18 of the 24 legislative seats were contestable in Chin State, according to the 2008 Constitution, which allows for the military to appoint 25 percent of the seats in all law-making bodies of the country. "We thought that at least the Deputy Speaker's position would be allocated to one of the Chin parties in the spirit of cooperation, and for the sake of the Chin people within the new legislative framework. This took us all by surprise," the CNP leader said.This situation naturally begs the question - Whether the regime's version of democratization is really about real democracy?
Or whether this is a further entrenchment of a system of oligarchy?What is evident from yesterday's exercise in Chin State was that the regime's version of disciplined democracy is only a system in which a minority group of people, backed by the military, can dictate and impose tyranny on the majority.
Monday 31 January 2011
Saturday 29 January 2011
အကယ္ဒမီ အေႀကာင္း
ေနျပည္ေတာ္၌ ငါးၾကိမ္ေျမာက္အျဖစ္ ဇန္နဝါရီလ ၂၃ ရက္ေန႔က လုပ္ခဲ့သည့္ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္အတြက္ ႐ုပ္ရွင္ ထူးခၽြန္ဆု (အကယ္ဒမီ) ေပးပြဲအၿပီး အမ်ဳိးသမီးဇာတ္ေဆာင္ဆု မေပးျခင္း အေပၚ အမ်ားဆံုး ေဝဖန္ၾကၿပီး ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္က အမ်ဳိးသမီးဆု လံုးဝမေပးခဲ့ျခင္းႏွင့္ ယွဥ္တြဲ ေဝဖန္ၾကသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ “ဒါနဲ႔ဆို တႏွစ္ျခား ၂ ၾကိမ္ရွိၿပီ။ အမ်ဳိးသမီး ဇာတ္ေဆာင္ဆု တမင္မေပးတာလားေတာင္ ထင္မိတယ္။
ဇာတ္ေဆာင္ဆုဆိုတာ မင္းသမီးေတြအတြက္ အေရးၾကီးတဲ့ မွတ္တိုင္တခုပဲ။ အခုလိုမ်ိဳးဆို မင္းသမီးေတြ ၾကိဳးစားခ်င္စိတ္ ေလ်ာ့ေအာင္လုပ္ေနသလိုပဲ” ဟု အကယ္ဒမီ မင္းသမီး တဦးက မေက်မနပ္ ေျပာသည္။ “အကယ္ဒမီပြဲအတြက္ တကူးတက ေနျပည္ေတာ္အထိ လာရတာ။ နာရီ ၃ဝ ေလာက္ ပင္ပင္ပန္းပန္း အခ်ိန္ေပးလာရၿပီး ဆုေပးတာ မစံုမလင္နဲ႔ဆိုေတာ့ ျပန္လာေတာ့ လူက မအီမလည္ၾကီးျဖစ္ေနေရာ”ဟု အကယ္ဒမီပြဲျပန္ မင္းသမီးၾကီးတဦးက စိတ္ပ်က္ဟန္ျဖင့္ ေျပာသည္။ေဝဖန္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍ အကယ္ဒမီ အကဲျဖတ္အဖြဲ႕ အဖြဲ႕ဝင္ ဒါ႐ိုက္တာပန္းခ်ီစိုးမိုးက ယခုႏွစ္ ဇာတ္ေဆာင္မင္းသမီးဆု မေရြးျခင္းမွာ ဇာတ္လမ္းသေဘာသာ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။“အမွန္အတိုင္းဆိုရင္ အားပါးတရ မရွိဘူး။
အမ်ဳိးသမီး သ႐ုပ္ေဆာင္ေတြကေလ။ အခုေပးတဲ့ ေကာင္မေလးက မင္းသမီးေတာ့ ေပးလုိ႔ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ဇာတ္လမ္းက ၃ ပိုင္းပိုင္းထားေတာ့ အဓိက အမ်ဳိးသမီး ဇာတ္ေဆာင္ဆု စာရင္းမဝင္ဘူး ျဖစ္ေနတာ” ဟု သူက ေျပာသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုႏွစ္ခ်ီးျမႇင့္သည့္ ဆုမ်ားအနက္ ဇာတ္ကားဆုႏွင့္ ဓါတ္ပံုဆုတို႔သည္ အကဲျဖတ္စံႏႈန္းႏွင့္ လြဲေခ်ာ္ေနခဲ့ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုသူမွာလည္း အကဲျဖတ္အဖြဲ႔ ဝါရင့္ဒါ႐ိုက္တာ ပန္းခ်ီစိုးမိုးပင္ ျဖစ္သည္။ “ဒါ႐ိုက္တာ ေကာင္းတယ္၊ မင္းသား မင္းသမီးေတြလည္း ေကာင္းတယ္၊ ဇာတ္ညႊန္းလည္း ရတယ္၊ တီးဝိုင္းလည္း ေကာင္းတယ္၊ ခ်ဳံၿပီးေျပာရင္ ကားတကားလံုး အကုန္လံုး ေကာင္းမွ ဇာတ္ကားဆု ေပးတာ။ အခု ဇာတ္ကားဆု သက္သက္ ေပးထားေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း နားမလည္ဘူး။ လူၾကီးေတြရဲ႕ အေတြးအေခၚက သိပ္ျမင့္ေနေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း လုိက္မမီေတာ့ဘူး။ ဒါကေတာ့ ပါဆင္နယ္ ပါခ်င္ပါမွာေပါ့” ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္တြင္ “ငါသူတစ္ပါး ေယာက်္ား မိန္းမ” ဇာတ္ကားျဖင့္ အကယ္ဒမီရခဲ့သည့္ ဒါ႐ိုက္တာ ပန္းခ်ီစိုးမိုး၏ စကားတြင္ ႐ုပ္ရွင္ေလာကအတြက္ ရတက္မေအးသည့္ အႏုပညာသမားတဦး၏ ခံစားမႈမ်ား ေတြ႔ေနရသည္။တကယ္တမ္း အကယ္ဒမီပြဲတြင္ အမ်ဳိးသမီး အဓိကဇာတ္ေဆာင္ဆု မေပးျခင္းမ်ဳိး ယခင္ကလည္း ရွိခဲ့ဖူးသည္။ အတိအက်ဆိုလွ်င္ အကယ္ဒမီ သမိုင္း တေလ်ာက္ အမ်ဳိးသမီးပညာသည္ဆု (သို႔) အမ်ဳိးသမီး အဓိက ဇာတ္ေဆာင္ဆု မေပးျခင္းမွာ ယခုႏွစ္အပါအဝင္ ၆ ၾကိမ္ ရွိၿပီ ျဖစ္သည္။
မဆလအစိုးရလက္ထက္၌ ၄ ၾကိမ္၊ နအဖလက္ထက္တြင္ ၂ဝဝ၇ ႏွင့္ ယခုတၾကိမ္ ျဖစ္သည္။စင္စစ္ အကယ္ဒမီေပးပြဲသမိုင္းတြင္ အမ်ဳိးသား အဓိကဇာတ္ေဆာင္ဆု မေပးသည့္ အၾကိမ္က ပို၍ပင္ မ်ားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္မွ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္အၾကား အကယ္ဒမီေပးပြဲ ၃၅ ၾကိမ္တြင္ အမ်ဳိးသားအဓိက ဇာတ္ေဆာင္ဆု မေပးသည့္ အၾကိမ္ ၁၄ ၾကိမ္အထိ ရွိခဲ့သည္ကို မွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေတြ႔ရသည္။ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၁၉၂ဝ ျပည့္္၌ ႐ုပ္္႐ွင္ ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း စတင္ေပၚေပါက္လာခဲ့ၿပီး ပထမဆံုး အကယ္ဒမီ ထူးခၽြန္ဆု ကို ၁၉၅၂ တြင္ စေပးသည္။ ထိုမွ စတင္ခဲ့သည့္ ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ ထူးခၽြန္ဆုေပးပြဲကို ၁၉၆၃၊ ၁၉၈၆၊ ၁၉၈၇၊ ၁၉၈၈ ႏွစ္မ်ားမွ လြဲ၍ ႏွစ္စဥ္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္လည္း ေတြ႔ရသည္။
စတင္ခ်ိန္က အေကာင္းဆံုးဇာတ္ကားဆုကို ပ၊ ဒု၊ တ သံုးဆု၊ အမ်ဳိးသားပညာသည္ ၁ ဆု ႏွင့္ အမ်ဳိးသမီး ပညာသည္ ၁ ဆု ေပါင္း ၅ ဆုသာ ေပးခဲ့သည္။၁၉၅၄ ခုႏွစ္တြင္ ဒါ႐ိုက္တာဆု ထပ္တိုး ေပးသည္။ ၁၉၅၅ တြင္ ဇာတ္ကား ၁ ကားတည္း ဆုေပးသည့္ စနစ္ကို စေျပာင္းခဲ့ၿပီး ယင္းႏွစ္တြင္ ဖိုးျပံဳးခ်ဳိဇာတ္ကားတြင္ သ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ ဝင္းမာကို “အထူးဆု” ေပးခဲ့သည္။ ၁၉၅၆ တြင္ ႐ုပ္ရွင္ဓာတ္ပံုဆု၊ ၁၉၆၂-ခုႏွစ္တြင္ အမ်ဳိးသား အမ်ဳိးသမီး ဇာတ္ပို႔ဆုမ်ား (ယင္းႏွစ္တြင္ ပညာသည္အစား ဇာတ္ေဆာင္ဟု စတင္ ေျပာင္းသံုးသည္)၊ ၁၉၇၇ တြင္ ကေလးသ႐ုပ္ေဆာင္အျဖစ္ ေအာင္ထြန္းေလး၊ ၁၉၇၈ တြင္ အထူးဆုကို အဂၤလန္စိန္ တို႔ရသည္မွ အပ ဆုအမ်ဳိးအစားမ်ား ယင္းအတိုင္းရွိခဲ့သည္။ ဆုအနည္းဆံုး ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္မွာ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္အကယ္ဒမီပြဲျဖစ္ၿပီး "ေနထြက္ေသာည" ဇာတ္ကား တကားတည္းမွ ဒါ႐ိုက္တာဆုကို ေမာင္တင္ဦး၊ ႐ုပ္ရွင္ဓာတ္ပံုဆုကို ဦးလွေဖတို႔ ရရွိခဲ့သည္။နဝတလက္ထက္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္ ႐ုပ္ရွင္ ေတးဂီတဆု၊ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ ႐ုပ္ရွင္အသံဆု၊ ၁၉၉၇ တြင္ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ညႊန္းႏွင့္ တည္းျဖတ္ဆု စသျဖင့္ ထပ္မံတိုးခ်ဲ႕ခဲ့သျဖင့္ ၁၉၉၇ မွစ၍ ပံုမွန္သတ္မွတ္သည့္ ဆုအမ်ဳိးအစား (ကေလးသ႐ုပ္ေဆာင္ဆု ႏွင့္ အထူးဆုမပါ) ၁၁ ဆုအထိ ျဖစ္လာခဲ့ရာ ယေန႔အထိပင္ ျဖစ္သည္။
၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္မွ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္အထိ ငါးႏွစ္ဆက္တိုက္ ဆု ၁၁ ခုလံုးေပးလာခဲ့ရာမွ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္အတြက္ အကယ္ဒမီေပးပြဲတြင္ အမ်ဳိးသမီးဆုမပါ ၆ ဆု၊ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္တြင္ ၇ ဆု၊ ယခုႏွစ္တြင္ ၉ ဆု စသျဖင့္ အတိုးအေလ်ာ့မ်ား ရွိလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ေလာက၏ အျမင့္ဆံုးဆု ျဖစ္၍ အကယ္ဒမီအေပၚ ႐ုပ္ရွင္ေလာကသားတို႔ ရူးသြပ္ၾကသလို၊ ပရိသတ္ေတြလည္း စိတ္ဝင္စားၾကသည္။ ေရႊစင္႐ုပ္ပိုက္ၿပီး မီးေရာင္စံု စင္ျမင့္ထက္က ေက်းဇူးတင္စကားေျပာရဖို႔ တင္းၾကပ္သည့္ မူေဘာင္မ်ားအၾကား ႐ုပ္ရွင္ေလာကသားတို႔ ၾကိဳးစားၾကသလို ပရိသတ္ေတြကလည္း ရင္ခုန္သံနဲ႔ ျဖစ္ရပ္ ထပ္တူက်မက် တီဗီေရွ႕မွ ၾကည့္ၾကသည္။
ဤတြင္ သေဘာထား ကြဲျပားမႈ၊ မတိုက္ဆိုင္မႈ၊ ေဝဖန္ဖြယ္ ျဖစ္မႈမ်ား အမ်ားအျပား ၾကံဳလာသည္။ယခုႏွစ္ပိုင္းအတြင္း အမ်ိဳးသမီးဇာတ္ေဆာင္ဆုရွင္ေတြ အကယ္ဒမီစင္ျမင့္ထက္ ေနရာမယူႏိုင္ျခင္းအေပၚ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ေနသူမ်ားတြင္ ဝါရင့္ သ႐ုပ္ေဆာင္ အကယ္ဒမီမင္းသမီးၾကီး ေဒၚေဆြဇင္ထုိက္လည္း တဦးအပါအဝင္ ျဖစ္သည္။“အကယ္ဒမီပဲြကို ႏွစ္စဥ္မပ်က္ လုပ္ေပးေနတာေတာ့ ဝမ္းသာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆုေပးရမယ့္သူေတြ စံုေအာင္မေပးတာေတာ့ စိတ္မေကာင္းဘူး။
အမ်ိဳးသမီးဇာတ္ေဆာင္ဆုဆိုတာ ဟိုးကတည္းက အထင္ကရရွိခဲ့တာ။ ဒီႏွစ္လည္း ေပးမယ္ဆုိရင္ ေပးလို႔ရတာပဲ” ဟု ၁၉၇၇ တြင္“မိန္းကေလး႐ွင္ရဲ႕ ဆႏၵ”ဇာတ္ကားျဖင့္ ဇာတ္ပို႔ဆု ရခဲ့သူ မင္းသမီးၾကီးက ဆိုသည္။ယခုႏွစ္တြင္ သ႐ုပ္ေဆာင္ အိျႏၵာေက်ာ္ဇင္ႏွင့္ နႏၵာလႈိင္တို႔၏ သ႐ုပ္ေဆာင္မႈမ်ားသည္ အမ်ိဳးသမီး ဇာတ္ေဆာင္ဆုအတြက္ အကယ္ဒမီေပးႏိုင္ေလာက္ေၾကာင္း ေဒၚေဆြဇင္ထိုက္က ယံုၾကည္ထားသည္။ဆုေပးျခင္း မေပးျခင္းသည္ တႏွစ္တာအတြင္း ထုတ္လုပ္သည့္ ဇာတ္ကားပမာဏ၊ ေရြးခ်ယ္ေရးအကဲျဖတ္အဖြဲ႕၏ စံႏႈန္း သတ္မွတ္မႈအေပၚ အဓိက မူတည္ေသာ္လည္း ေပၚလစီကား အ႐ိုက္မ်ားသူတို႔ မၾကာခဏေအာင္ပြဲခံျခင္းႏွင့္ အျခားတဘက္တြင္ ဘက္မလိုက္ အႏုပညာသည္မ်ား ရသင့္ရထိုက္ေသာ ဆုမရျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ႐ုပ္ရွင္ေလာကသားမ်ား စိတ္မခ်မ္းမသာ ျဖစ္ရသည့္ အၾကိမ္က မ်ားေနသည္။ယခုႏွစ္တြင္ “မိုးညအိမ္မက္ျမဴ” ဇာတ္ကား ႐ုိက္ကူးျဖင့္ ေနတိုး က အေကာင္းဆံုး ဇာတ္ေဆာင္ဆု ရခဲ့သကဲ့သို႔ ယင္းဇာတ္ကားျဖင့္ပင္ သ႐ုပ္ေဆာင္သစ္ စိုးျပည့္သဇင္ကို အမ်ိဳးသမီးဇာတ္ပို႔ဆု ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။ ဇာတ္ကားတကားတည္းမွ အကယ္ဒမီ ၂ ဆု ဆြတ္ခူးေပးႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ႐ိုက္ကူးသူ ဒါ႐ိုက္တာ ၾကည္ျဖဴသွ်င္ ကိုယ္တိုင္ကမူ ဆုေရြးခ်ယ္မႈအေပၚ အားမလိုအားမရ ျဖစ္ေနဆဲပင္ ျဖစ္သည္။“မိုးညအိမ္မက္ျမဴမွာဆုိရင္ သင္ဇာဝင့္ေက်ာ္ကို အရမ္းၾကိဳက္ၾကတယ္။
မီဒီယာေတြကအစ သင္ဇာဝင့္ေက်ာ္ ရႏိုင္တယ္ဆိုၿပီး ေျပာၾကတယ္။ တကယ္လည္း သင္ဇာဝင့္ေက်ာ္က အရမ္းေကာင္းပါတယ္။ ပရိသတ္ကလည္း သူ႔ကို ရေစခ်င္တယ္။ ဘာေၾကာင့္ မရလဲ ဆိုတာေတာ့ အမတို႔လည္း မေျပာတတ္ဘူးေပါ့” ဟု သူမက ဆိုသည္။ထိုဇာတ္ကားျဖင့္ ဒါ႐ိုက္တာၾကည္ျဖဴသွ်င္ ဒါ႐ိုက္တာဆုရမည္ဟု ႐ုပ္ရွင္ေလာကသားမ်ား ထင္ေၾကး ေပးခဲ့ၾက ေသာ္လည္း တကယ္တမ္း ယင္းဆု ရသြားသူမွာ “ေဇာ္က ကေနသည္” ဇာတ္ကား႐ိုက္ကူးသူ သက္တမ္းရင့္ ဒါ႐ိုက္တာ မီးပြား ျဖစ္သည္။ “အိမ္” သီခ်င္းျဖင့္ နာမည္ၾကီးခဲ့သူ ဓိရာမိုရ္မွာလည္း ထိုဇာတ္ကားျဖင့္ပင္ ေတးဂီတဆု ရရွိခဲ့သည္။
အေကာင္းဆံုး ဇာတ္ကားဆုကို ဒါ႐ိုက္တာ စင္ေရာ္ေမာင္ေမာင္က “ၾကိဳးၾကာေတာင္ပံခတ္သံ” ဇာတ္ကားျဖင့္ ရခဲ့ၿပီး ထိုဇာတ္ကားျဖင့္ပင္ ဇာတ္ညႊန္းဆုကို ျမင့္ဦးဦးျမင့္ ရခဲ့သည္။ စင္ေရာ္ေမာင္ေမာင္၏ အျခား ဇာတ္ကားတခုျဖစ္သည့္ “အတိတ္၏ အရိပ္” ဇာတ္ကားတြင္ ကိုကိုေဌးႏွင့္အဖြဲ႔က ဓာတ္ပံုဆု၊ ဆန္းဦးႏွင့္အဖြဲ႔က အသံဆုတို႔ ရရွိခဲ့ၿပီး အေကာင္းဆံုး တည္းျဖတ္ဆုကို ေက်ာက္စက္ေရဇာတ္ကားျဖင့္ ကိုေဇာ္မင္း (ဟံသာေျမ) က ရသြားသည္။အကယ္ဒမီပြဲတိုင္းတြင္ ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ေလာက ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီေရး အတြက္ ႏွစ္စဥ္ ေျပာေနသည့္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ၾကီး၏ မိန္႔ခြန္းမ်ားသည္ ႐ုပ္ရွင္ဆင္ဆာအဖြဲ႕၏ မူေဘာင္စည္းမ်ဥ္းမ်ားသည္ သဟဇာတ မျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ႐ုပ္ရွင္ေလာကသားမ်ားက ေထာက္ျပသည္။
ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားသည့္အျပင္ ေျပာင္းလြယ္ျပင္လြယ္သည့္ စဥ္းမ်ဥ္းမ်ားေအာက္၌သာ ခ်ိန္ညွိ႐ိုက္ကူးေနရသည့္ ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ေလာက၏ တိုးတက္ေရးအေနအထားမွာ ေတြးဆစရာ ျဖစ္သည္။“အႏုပညာဖန္တီးတယ္ဆိုတာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ျဖစ္ဖို႔အေရးၾကီးတယ္။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ မလုပ္ရပဲနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္အတန္းမီဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး” ဟု “ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းမ်ားစြာ” ဇာတ္ကားျဖင့္ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္အတြက္ ဒါ႐ိုက္တာ အကယ္ဒမီဆု ရခဲ့သူ ေမာင္မ်ဳိးမင္း(ရင္တြင္းျဖစ္)က အင္တာဗ်ဴးတခုတြင္ ေျပာဆိုခဲ့ဖူးသည္။႐ုပ္ရွင္ကား ထုတ္လုပ္မႈ နည္းပါးသည့္ႏွစ္တြင္ ဆုအေရအတြက္အျပည့္ မရႏိုင္ျခင္းကို လက္ခံႏိုင္ေသာ္လည္း ယခုႏွစ္ ေရြးခ်ယ္ခံစာရင္းတြင္ ႐ုပ္ရွင္ ၁၅ ကားပါဝင္ေနသျဖင့္ ဇာတ္ကားနည္းသည့္ႏွစ္ဟု မဆိုႏိုင္ေၾကာင္း ႐ုပ္ရွင္ေလာကသားမ်ားက ဆိုသည္။
“ေပးေနက်ဆိုေတာ့ အမ်ဳိးသား ဇာတ္ပို႔ေရာ၊ အမ်ဳိးသမီးဆိုရင္လည္း ဇာတ္ေဆာင္ေရာ၊ ဇာတ္ပို႔ေရာ ေပးေစခ်င္တာေပါ့ရွင္။ အခုလို မေပးေတာ့လဲ သူတုိ႔သေဘာေပါ့” ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေန အမ်ိဳးသမီး ႐ုပ္ရွင္ဝါသနာအိုးတဦးက မခ်င့္မရဲ ဆိုသည္။ယခုႏွစ္ အကယ္ဒမီေပးပြဲတြင္ ပံုမွန္ ၁၁ ဆုအနက္မွ အမ်ဳိးသားဇာတ္ပို႔ဆုႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးဇာတ္ေဆာင္ဆုကို ခ်န္လွပ္ထားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အစိုးရေပၚလစီမ်ားကို အေထာက္အကူျပဳေစမည့္ ဇာတ္ကားမ်ားကို ဖိအားေပး ႐ိုက္ကူး ခိုင္းျခင္းက ႐ုပ္ရွင္ေလာကအေပၚ အာဏာပိုင္မ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈကို ျပေနသကဲ့သို႔ ယင္းသို႔ အစိုးရေစခိုင္းမႈျဖင့္ တဖက္သက္ ႐ိုက္ကူးထားသည့္ ဇာတ္ကားမ်ားကိုလည္း ျမန္မာပရိသတ္မ်ား လက္မခံေၾကာင္း ျမင္ေတြ႔ရဆဲ ျဖစ္သည္။
အစိုးရ မူဝါဒ ေပၚလစီ ဇာတ္ကား ႐ိုက္ကူးသူ ဒါ႐ိုက္တာ၊ ပါဝင္သူ သ႐ုပ္ေဆာင္မ်ား အကယ္ဒမီ ဆုရရွိမႈ အေနအထားကို အခ်ဳိ႕က ေထာက္ျပသည္။ ႐ုပ္ရွင္ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား အျမတ္အစြန္း နည္းပါးၿပီး အရည္အေသြးပိုင္း အားနည္းလာရျခင္းမွာ ေစ်းကြက္အေနအထားကို ခ်ိန္ဆ႐ိုက္ကူးရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက သံုးသပ္သည္။“မကိုက္ဘူးရယ္လို႔ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဇာတ္တခုခ်ရင္ ေစ်းကြက္ၾကိဳက္မယ့္ ဇာတ္လမ္းမ်ဳိး ဦးတည္ စဥ္းစားရတယ္။ ဆင္ဆာခြင့္ျပဳႏိုင္မယ့္ ဇာတ္လမ္းျဖစ္ရင္ ကုန္က်စရိတ္နည္းနည္း၊ အခ်ိန္နည္းနည္းနဲ႔ လူဝင္မယ့္ကားျဖစ္ဖို႔ ဦးစားေပး ရတာေပါ့။
ေစ်းကြက္မွာ ဟာသကားေပါက္ရင္ ဟာသေတြပဲ လိုက္႐ိုက္ၾကတဲ့ သေဘာရွိတယ္။ ေစ်းကြက္ကို ခ်ိန္ရေတာ့ အရည္အေသြး က်တာေပါ့” ဟု ထုတ္လုပ္သူ တဦးက ဆိုသည္။သက္တမ္း ႏွစ္ကိုးဆယ္စြန္းစြန္း ယေန႔ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ေလာက၏ ထုတ္လုပ္မႈ အရည္အေသြးသည္ တခ်ိန္က ေငြရတုေခတ္ ေခတ္ေဟာင္း႐ုပ္ရွင္မ်ားထက္ပင္ နိမ့္က်ေနေၾကာင္း ခ်ိန္ညွိေျပာဆိုမႈမ်ားလည္း ေတြ႔ရသည္။မည္သို႔ ေဝဖန္ေျပာဆိုၾကေစကာမူ ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ေလာကႏွင့္ ေလာကသားတို႔သည္ ေရွ႕ဆက္ ခ်ီတက္ၾကဦးမည္သာ ျဖစ္သည္။ တႏွစ္တခါ ရသအမ်ဳိးမ်ဳိး ေပးသည့္ အကယ္ဒမီေပးပြဲ ေခၚ ႐ုပ္ရွင္ထူးခၽြန္ဆု ေပးပြဲကလည္း ဆက္လက္ က်င္းပေနဦးမည္သာ ျဖစ္သည္။
နတ္ၾကီးသည္ဟု တင္စားေလ့ရွိသည့္ အကယ္ဒမီဆုအတြက္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ႐ုပ္ရွင္ေလာကသားတို႔ ရင္ခုန္ေနၾကဦးမည္ ျဖစ္သလို ဖန္သားျပင္အသီးသီးတြင္လည္း ပရိသတ္မ်ား ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကဦးမည္သာ ျဖစ္သည္။ ထို႔အတူ … မဆံုးႏိုင္ေသာ အျငင္းပြားမႈႏွင့္ ေဝဖန္မႈမ်ားမွာလည္း ဆက္၍ ဆက္၍ ရွိေနဦးမည္ ျဖစ္ၿပီး တခ်ိန္တြင္ ဤအေၾကာင္းအရာ အားလံုးတို႔သည္ "အကယ္ဒမီပံုျပင္" မ်ားအျဖစ္သာ က်န္ခဲ့မည္ ျဖစ္သည္။
၂၀၁၁.၀၁.၂၉
ဇာတ္ေဆာင္ဆုဆိုတာ မင္းသမီးေတြအတြက္ အေရးၾကီးတဲ့ မွတ္တိုင္တခုပဲ။ အခုလိုမ်ိဳးဆို မင္းသမီးေတြ ၾကိဳးစားခ်င္စိတ္ ေလ်ာ့ေအာင္လုပ္ေနသလိုပဲ” ဟု အကယ္ဒမီ မင္းသမီး တဦးက မေက်မနပ္ ေျပာသည္။ “အကယ္ဒမီပြဲအတြက္ တကူးတက ေနျပည္ေတာ္အထိ လာရတာ။ နာရီ ၃ဝ ေလာက္ ပင္ပင္ပန္းပန္း အခ်ိန္ေပးလာရၿပီး ဆုေပးတာ မစံုမလင္နဲ႔ဆိုေတာ့ ျပန္လာေတာ့ လူက မအီမလည္ၾကီးျဖစ္ေနေရာ”ဟု အကယ္ဒမီပြဲျပန္ မင္းသမီးၾကီးတဦးက စိတ္ပ်က္ဟန္ျဖင့္ ေျပာသည္။ေဝဖန္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍ အကယ္ဒမီ အကဲျဖတ္အဖြဲ႕ အဖြဲ႕ဝင္ ဒါ႐ိုက္တာပန္းခ်ီစိုးမိုးက ယခုႏွစ္ ဇာတ္ေဆာင္မင္းသမီးဆု မေရြးျခင္းမွာ ဇာတ္လမ္းသေဘာသာ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။“အမွန္အတိုင္းဆိုရင္ အားပါးတရ မရွိဘူး။
အမ်ဳိးသမီး သ႐ုပ္ေဆာင္ေတြကေလ။ အခုေပးတဲ့ ေကာင္မေလးက မင္းသမီးေတာ့ ေပးလုိ႔ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ဇာတ္လမ္းက ၃ ပိုင္းပိုင္းထားေတာ့ အဓိက အမ်ဳိးသမီး ဇာတ္ေဆာင္ဆု စာရင္းမဝင္ဘူး ျဖစ္ေနတာ” ဟု သူက ေျပာသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုႏွစ္ခ်ီးျမႇင့္သည့္ ဆုမ်ားအနက္ ဇာတ္ကားဆုႏွင့္ ဓါတ္ပံုဆုတို႔သည္ အကဲျဖတ္စံႏႈန္းႏွင့္ လြဲေခ်ာ္ေနခဲ့ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုသူမွာလည္း အကဲျဖတ္အဖြဲ႔ ဝါရင့္ဒါ႐ိုက္တာ ပန္းခ်ီစိုးမိုးပင္ ျဖစ္သည္။ “ဒါ႐ိုက္တာ ေကာင္းတယ္၊ မင္းသား မင္းသမီးေတြလည္း ေကာင္းတယ္၊ ဇာတ္ညႊန္းလည္း ရတယ္၊ တီးဝိုင္းလည္း ေကာင္းတယ္၊ ခ်ဳံၿပီးေျပာရင္ ကားတကားလံုး အကုန္လံုး ေကာင္းမွ ဇာတ္ကားဆု ေပးတာ။ အခု ဇာတ္ကားဆု သက္သက္ ေပးထားေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း နားမလည္ဘူး။ လူၾကီးေတြရဲ႕ အေတြးအေခၚက သိပ္ျမင့္ေနေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း လုိက္မမီေတာ့ဘူး။ ဒါကေတာ့ ပါဆင္နယ္ ပါခ်င္ပါမွာေပါ့” ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္တြင္ “ငါသူတစ္ပါး ေယာက်္ား မိန္းမ” ဇာတ္ကားျဖင့္ အကယ္ဒမီရခဲ့သည့္ ဒါ႐ိုက္တာ ပန္းခ်ီစိုးမိုး၏ စကားတြင္ ႐ုပ္ရွင္ေလာကအတြက္ ရတက္မေအးသည့္ အႏုပညာသမားတဦး၏ ခံစားမႈမ်ား ေတြ႔ေနရသည္။တကယ္တမ္း အကယ္ဒမီပြဲတြင္ အမ်ဳိးသမီး အဓိကဇာတ္ေဆာင္ဆု မေပးျခင္းမ်ဳိး ယခင္ကလည္း ရွိခဲ့ဖူးသည္။ အတိအက်ဆိုလွ်င္ အကယ္ဒမီ သမိုင္း တေလ်ာက္ အမ်ဳိးသမီးပညာသည္ဆု (သို႔) အမ်ဳိးသမီး အဓိက ဇာတ္ေဆာင္ဆု မေပးျခင္းမွာ ယခုႏွစ္အပါအဝင္ ၆ ၾကိမ္ ရွိၿပီ ျဖစ္သည္။
မဆလအစိုးရလက္ထက္၌ ၄ ၾကိမ္၊ နအဖလက္ထက္တြင္ ၂ဝဝ၇ ႏွင့္ ယခုတၾကိမ္ ျဖစ္သည္။စင္စစ္ အကယ္ဒမီေပးပြဲသမိုင္းတြင္ အမ်ဳိးသား အဓိကဇာတ္ေဆာင္ဆု မေပးသည့္ အၾကိမ္က ပို၍ပင္ မ်ားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္မွ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္အၾကား အကယ္ဒမီေပးပြဲ ၃၅ ၾကိမ္တြင္ အမ်ဳိးသားအဓိက ဇာတ္ေဆာင္ဆု မေပးသည့္ အၾကိမ္ ၁၄ ၾကိမ္အထိ ရွိခဲ့သည္ကို မွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေတြ႔ရသည္။ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၁၉၂ဝ ျပည့္္၌ ႐ုပ္္႐ွင္ ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း စတင္ေပၚေပါက္လာခဲ့ၿပီး ပထမဆံုး အကယ္ဒမီ ထူးခၽြန္ဆု ကို ၁၉၅၂ တြင္ စေပးသည္။ ထိုမွ စတင္ခဲ့သည့္ ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ ထူးခၽြန္ဆုေပးပြဲကို ၁၉၆၃၊ ၁၉၈၆၊ ၁၉၈၇၊ ၁၉၈၈ ႏွစ္မ်ားမွ လြဲ၍ ႏွစ္စဥ္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္လည္း ေတြ႔ရသည္။
စတင္ခ်ိန္က အေကာင္းဆံုးဇာတ္ကားဆုကို ပ၊ ဒု၊ တ သံုးဆု၊ အမ်ဳိးသားပညာသည္ ၁ ဆု ႏွင့္ အမ်ဳိးသမီး ပညာသည္ ၁ ဆု ေပါင္း ၅ ဆုသာ ေပးခဲ့သည္။၁၉၅၄ ခုႏွစ္တြင္ ဒါ႐ိုက္တာဆု ထပ္တိုး ေပးသည္။ ၁၉၅၅ တြင္ ဇာတ္ကား ၁ ကားတည္း ဆုေပးသည့္ စနစ္ကို စေျပာင္းခဲ့ၿပီး ယင္းႏွစ္တြင္ ဖိုးျပံဳးခ်ဳိဇာတ္ကားတြင္ သ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ ဝင္းမာကို “အထူးဆု” ေပးခဲ့သည္။ ၁၉၅၆ တြင္ ႐ုပ္ရွင္ဓာတ္ပံုဆု၊ ၁၉၆၂-ခုႏွစ္တြင္ အမ်ဳိးသား အမ်ဳိးသမီး ဇာတ္ပို႔ဆုမ်ား (ယင္းႏွစ္တြင္ ပညာသည္အစား ဇာတ္ေဆာင္ဟု စတင္ ေျပာင္းသံုးသည္)၊ ၁၉၇၇ တြင္ ကေလးသ႐ုပ္ေဆာင္အျဖစ္ ေအာင္ထြန္းေလး၊ ၁၉၇၈ တြင္ အထူးဆုကို အဂၤလန္စိန္ တို႔ရသည္မွ အပ ဆုအမ်ဳိးအစားမ်ား ယင္းအတိုင္းရွိခဲ့သည္။ ဆုအနည္းဆံုး ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္မွာ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္အကယ္ဒမီပြဲျဖစ္ၿပီး "ေနထြက္ေသာည" ဇာတ္ကား တကားတည္းမွ ဒါ႐ိုက္တာဆုကို ေမာင္တင္ဦး၊ ႐ုပ္ရွင္ဓာတ္ပံုဆုကို ဦးလွေဖတို႔ ရရွိခဲ့သည္။နဝတလက္ထက္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္ ႐ုပ္ရွင္ ေတးဂီတဆု၊ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ ႐ုပ္ရွင္အသံဆု၊ ၁၉၉၇ တြင္ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ညႊန္းႏွင့္ တည္းျဖတ္ဆု စသျဖင့္ ထပ္မံတိုးခ်ဲ႕ခဲ့သျဖင့္ ၁၉၉၇ မွစ၍ ပံုမွန္သတ္မွတ္သည့္ ဆုအမ်ဳိးအစား (ကေလးသ႐ုပ္ေဆာင္ဆု ႏွင့္ အထူးဆုမပါ) ၁၁ ဆုအထိ ျဖစ္လာခဲ့ရာ ယေန႔အထိပင္ ျဖစ္သည္။
၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္မွ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္အထိ ငါးႏွစ္ဆက္တိုက္ ဆု ၁၁ ခုလံုးေပးလာခဲ့ရာမွ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္အတြက္ အကယ္ဒမီေပးပြဲတြင္ အမ်ဳိးသမီးဆုမပါ ၆ ဆု၊ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္တြင္ ၇ ဆု၊ ယခုႏွစ္တြင္ ၉ ဆု စသျဖင့္ အတိုးအေလ်ာ့မ်ား ရွိလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ေလာက၏ အျမင့္ဆံုးဆု ျဖစ္၍ အကယ္ဒမီအေပၚ ႐ုပ္ရွင္ေလာကသားတို႔ ရူးသြပ္ၾကသလို၊ ပရိသတ္ေတြလည္း စိတ္ဝင္စားၾကသည္။ ေရႊစင္႐ုပ္ပိုက္ၿပီး မီးေရာင္စံု စင္ျမင့္ထက္က ေက်းဇူးတင္စကားေျပာရဖို႔ တင္းၾကပ္သည့္ မူေဘာင္မ်ားအၾကား ႐ုပ္ရွင္ေလာကသားတို႔ ၾကိဳးစားၾကသလို ပရိသတ္ေတြကလည္း ရင္ခုန္သံနဲ႔ ျဖစ္ရပ္ ထပ္တူက်မက် တီဗီေရွ႕မွ ၾကည့္ၾကသည္။
ဤတြင္ သေဘာထား ကြဲျပားမႈ၊ မတိုက္ဆိုင္မႈ၊ ေဝဖန္ဖြယ္ ျဖစ္မႈမ်ား အမ်ားအျပား ၾကံဳလာသည္။ယခုႏွစ္ပိုင္းအတြင္း အမ်ိဳးသမီးဇာတ္ေဆာင္ဆုရွင္ေတြ အကယ္ဒမီစင္ျမင့္ထက္ ေနရာမယူႏိုင္ျခင္းအေပၚ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ေနသူမ်ားတြင္ ဝါရင့္ သ႐ုပ္ေဆာင္ အကယ္ဒမီမင္းသမီးၾကီး ေဒၚေဆြဇင္ထုိက္လည္း တဦးအပါအဝင္ ျဖစ္သည္။“အကယ္ဒမီပဲြကို ႏွစ္စဥ္မပ်က္ လုပ္ေပးေနတာေတာ့ ဝမ္းသာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆုေပးရမယ့္သူေတြ စံုေအာင္မေပးတာေတာ့ စိတ္မေကာင္းဘူး။
အမ်ိဳးသမီးဇာတ္ေဆာင္ဆုဆိုတာ ဟိုးကတည္းက အထင္ကရရွိခဲ့တာ။ ဒီႏွစ္လည္း ေပးမယ္ဆုိရင္ ေပးလို႔ရတာပဲ” ဟု ၁၉၇၇ တြင္“မိန္းကေလး႐ွင္ရဲ႕ ဆႏၵ”ဇာတ္ကားျဖင့္ ဇာတ္ပို႔ဆု ရခဲ့သူ မင္းသမီးၾကီးက ဆိုသည္။ယခုႏွစ္တြင္ သ႐ုပ္ေဆာင္ အိျႏၵာေက်ာ္ဇင္ႏွင့္ နႏၵာလႈိင္တို႔၏ သ႐ုပ္ေဆာင္မႈမ်ားသည္ အမ်ိဳးသမီး ဇာတ္ေဆာင္ဆုအတြက္ အကယ္ဒမီေပးႏိုင္ေလာက္ေၾကာင္း ေဒၚေဆြဇင္ထိုက္က ယံုၾကည္ထားသည္။ဆုေပးျခင္း မေပးျခင္းသည္ တႏွစ္တာအတြင္း ထုတ္လုပ္သည့္ ဇာတ္ကားပမာဏ၊ ေရြးခ်ယ္ေရးအကဲျဖတ္အဖြဲ႕၏ စံႏႈန္း သတ္မွတ္မႈအေပၚ အဓိက မူတည္ေသာ္လည္း ေပၚလစီကား အ႐ိုက္မ်ားသူတို႔ မၾကာခဏေအာင္ပြဲခံျခင္းႏွင့္ အျခားတဘက္တြင္ ဘက္မလိုက္ အႏုပညာသည္မ်ား ရသင့္ရထိုက္ေသာ ဆုမရျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ႐ုပ္ရွင္ေလာကသားမ်ား စိတ္မခ်မ္းမသာ ျဖစ္ရသည့္ အၾကိမ္က မ်ားေနသည္။ယခုႏွစ္တြင္ “မိုးညအိမ္မက္ျမဴ” ဇာတ္ကား ႐ုိက္ကူးျဖင့္ ေနတိုး က အေကာင္းဆံုး ဇာတ္ေဆာင္ဆု ရခဲ့သကဲ့သို႔ ယင္းဇာတ္ကားျဖင့္ပင္ သ႐ုပ္ေဆာင္သစ္ စိုးျပည့္သဇင္ကို အမ်ိဳးသမီးဇာတ္ပို႔ဆု ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။ ဇာတ္ကားတကားတည္းမွ အကယ္ဒမီ ၂ ဆု ဆြတ္ခူးေပးႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း ႐ိုက္ကူးသူ ဒါ႐ိုက္တာ ၾကည္ျဖဴသွ်င္ ကိုယ္တိုင္ကမူ ဆုေရြးခ်ယ္မႈအေပၚ အားမလိုအားမရ ျဖစ္ေနဆဲပင္ ျဖစ္သည္။“မိုးညအိမ္မက္ျမဴမွာဆုိရင္ သင္ဇာဝင့္ေက်ာ္ကို အရမ္းၾကိဳက္ၾကတယ္။
မီဒီယာေတြကအစ သင္ဇာဝင့္ေက်ာ္ ရႏိုင္တယ္ဆိုၿပီး ေျပာၾကတယ္။ တကယ္လည္း သင္ဇာဝင့္ေက်ာ္က အရမ္းေကာင္းပါတယ္။ ပရိသတ္ကလည္း သူ႔ကို ရေစခ်င္တယ္။ ဘာေၾကာင့္ မရလဲ ဆိုတာေတာ့ အမတို႔လည္း မေျပာတတ္ဘူးေပါ့” ဟု သူမက ဆိုသည္။ထိုဇာတ္ကားျဖင့္ ဒါ႐ိုက္တာၾကည္ျဖဴသွ်င္ ဒါ႐ိုက္တာဆုရမည္ဟု ႐ုပ္ရွင္ေလာကသားမ်ား ထင္ေၾကး ေပးခဲ့ၾက ေသာ္လည္း တကယ္တမ္း ယင္းဆု ရသြားသူမွာ “ေဇာ္က ကေနသည္” ဇာတ္ကား႐ိုက္ကူးသူ သက္တမ္းရင့္ ဒါ႐ိုက္တာ မီးပြား ျဖစ္သည္။ “အိမ္” သီခ်င္းျဖင့္ နာမည္ၾကီးခဲ့သူ ဓိရာမိုရ္မွာလည္း ထိုဇာတ္ကားျဖင့္ပင္ ေတးဂီတဆု ရရွိခဲ့သည္။
အေကာင္းဆံုး ဇာတ္ကားဆုကို ဒါ႐ိုက္တာ စင္ေရာ္ေမာင္ေမာင္က “ၾကိဳးၾကာေတာင္ပံခတ္သံ” ဇာတ္ကားျဖင့္ ရခဲ့ၿပီး ထိုဇာတ္ကားျဖင့္ပင္ ဇာတ္ညႊန္းဆုကို ျမင့္ဦးဦးျမင့္ ရခဲ့သည္။ စင္ေရာ္ေမာင္ေမာင္၏ အျခား ဇာတ္ကားတခုျဖစ္သည့္ “အတိတ္၏ အရိပ္” ဇာတ္ကားတြင္ ကိုကိုေဌးႏွင့္အဖြဲ႔က ဓာတ္ပံုဆု၊ ဆန္းဦးႏွင့္အဖြဲ႔က အသံဆုတို႔ ရရွိခဲ့ၿပီး အေကာင္းဆံုး တည္းျဖတ္ဆုကို ေက်ာက္စက္ေရဇာတ္ကားျဖင့္ ကိုေဇာ္မင္း (ဟံသာေျမ) က ရသြားသည္။အကယ္ဒမီပြဲတိုင္းတြင္ ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ေလာက ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီေရး အတြက္ ႏွစ္စဥ္ ေျပာေနသည့္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ၾကီး၏ မိန္႔ခြန္းမ်ားသည္ ႐ုပ္ရွင္ဆင္ဆာအဖြဲ႕၏ မူေဘာင္စည္းမ်ဥ္းမ်ားသည္ သဟဇာတ မျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ႐ုပ္ရွင္ေလာကသားမ်ားက ေထာက္ျပသည္။
ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားသည့္အျပင္ ေျပာင္းလြယ္ျပင္လြယ္သည့္ စဥ္းမ်ဥ္းမ်ားေအာက္၌သာ ခ်ိန္ညွိ႐ိုက္ကူးေနရသည့္ ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ေလာက၏ တိုးတက္ေရးအေနအထားမွာ ေတြးဆစရာ ျဖစ္သည္။“အႏုပညာဖန္တီးတယ္ဆိုတာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ျဖစ္ဖို႔အေရးၾကီးတယ္။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ မလုပ္ရပဲနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္အတန္းမီဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး” ဟု “ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းမ်ားစြာ” ဇာတ္ကားျဖင့္ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္အတြက္ ဒါ႐ိုက္တာ အကယ္ဒမီဆု ရခဲ့သူ ေမာင္မ်ဳိးမင္း(ရင္တြင္းျဖစ္)က အင္တာဗ်ဴးတခုတြင္ ေျပာဆိုခဲ့ဖူးသည္။႐ုပ္ရွင္ကား ထုတ္လုပ္မႈ နည္းပါးသည့္ႏွစ္တြင္ ဆုအေရအတြက္အျပည့္ မရႏိုင္ျခင္းကို လက္ခံႏိုင္ေသာ္လည္း ယခုႏွစ္ ေရြးခ်ယ္ခံစာရင္းတြင္ ႐ုပ္ရွင္ ၁၅ ကားပါဝင္ေနသျဖင့္ ဇာတ္ကားနည္းသည့္ႏွစ္ဟု မဆိုႏိုင္ေၾကာင္း ႐ုပ္ရွင္ေလာကသားမ်ားက ဆိုသည္။
“ေပးေနက်ဆိုေတာ့ အမ်ဳိးသား ဇာတ္ပို႔ေရာ၊ အမ်ဳိးသမီးဆိုရင္လည္း ဇာတ္ေဆာင္ေရာ၊ ဇာတ္ပို႔ေရာ ေပးေစခ်င္တာေပါ့ရွင္။ အခုလို မေပးေတာ့လဲ သူတုိ႔သေဘာေပါ့” ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေန အမ်ိဳးသမီး ႐ုပ္ရွင္ဝါသနာအိုးတဦးက မခ်င့္မရဲ ဆိုသည္။ယခုႏွစ္ အကယ္ဒမီေပးပြဲတြင္ ပံုမွန္ ၁၁ ဆုအနက္မွ အမ်ဳိးသားဇာတ္ပို႔ဆုႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးဇာတ္ေဆာင္ဆုကို ခ်န္လွပ္ထားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အစိုးရေပၚလစီမ်ားကို အေထာက္အကူျပဳေစမည့္ ဇာတ္ကားမ်ားကို ဖိအားေပး ႐ိုက္ကူး ခိုင္းျခင္းက ႐ုပ္ရွင္ေလာကအေပၚ အာဏာပိုင္မ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈကို ျပေနသကဲ့သို႔ ယင္းသို႔ အစိုးရေစခိုင္းမႈျဖင့္ တဖက္သက္ ႐ိုက္ကူးထားသည့္ ဇာတ္ကားမ်ားကိုလည္း ျမန္မာပရိသတ္မ်ား လက္မခံေၾကာင္း ျမင္ေတြ႔ရဆဲ ျဖစ္သည္။
အစိုးရ မူဝါဒ ေပၚလစီ ဇာတ္ကား ႐ိုက္ကူးသူ ဒါ႐ိုက္တာ၊ ပါဝင္သူ သ႐ုပ္ေဆာင္မ်ား အကယ္ဒမီ ဆုရရွိမႈ အေနအထားကို အခ်ဳိ႕က ေထာက္ျပသည္။ ႐ုပ္ရွင္ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား အျမတ္အစြန္း နည္းပါးၿပီး အရည္အေသြးပိုင္း အားနည္းလာရျခင္းမွာ ေစ်းကြက္အေနအထားကို ခ်ိန္ဆ႐ိုက္ကူးရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက သံုးသပ္သည္။“မကိုက္ဘူးရယ္လို႔ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဇာတ္တခုခ်ရင္ ေစ်းကြက္ၾကိဳက္မယ့္ ဇာတ္လမ္းမ်ဳိး ဦးတည္ စဥ္းစားရတယ္။ ဆင္ဆာခြင့္ျပဳႏိုင္မယ့္ ဇာတ္လမ္းျဖစ္ရင္ ကုန္က်စရိတ္နည္းနည္း၊ အခ်ိန္နည္းနည္းနဲ႔ လူဝင္မယ့္ကားျဖစ္ဖို႔ ဦးစားေပး ရတာေပါ့။
ေစ်းကြက္မွာ ဟာသကားေပါက္ရင္ ဟာသေတြပဲ လိုက္႐ိုက္ၾကတဲ့ သေဘာရွိတယ္။ ေစ်းကြက္ကို ခ်ိန္ရေတာ့ အရည္အေသြး က်တာေပါ့” ဟု ထုတ္လုပ္သူ တဦးက ဆိုသည္။သက္တမ္း ႏွစ္ကိုးဆယ္စြန္းစြန္း ယေန႔ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ေလာက၏ ထုတ္လုပ္မႈ အရည္အေသြးသည္ တခ်ိန္က ေငြရတုေခတ္ ေခတ္ေဟာင္း႐ုပ္ရွင္မ်ားထက္ပင္ နိမ့္က်ေနေၾကာင္း ခ်ိန္ညွိေျပာဆိုမႈမ်ားလည္း ေတြ႔ရသည္။မည္သို႔ ေဝဖန္ေျပာဆိုၾကေစကာမူ ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ေလာကႏွင့္ ေလာကသားတို႔သည္ ေရွ႕ဆက္ ခ်ီတက္ၾကဦးမည္သာ ျဖစ္သည္။ တႏွစ္တခါ ရသအမ်ဳိးမ်ဳိး ေပးသည့္ အကယ္ဒမီေပးပြဲ ေခၚ ႐ုပ္ရွင္ထူးခၽြန္ဆု ေပးပြဲကလည္း ဆက္လက္ က်င္းပေနဦးမည္သာ ျဖစ္သည္။
နတ္ၾကီးသည္ဟု တင္စားေလ့ရွိသည့္ အကယ္ဒမီဆုအတြက္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ႐ုပ္ရွင္ေလာကသားတို႔ ရင္ခုန္ေနၾကဦးမည္ ျဖစ္သလို ဖန္သားျပင္အသီးသီးတြင္လည္း ပရိသတ္မ်ား ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကဦးမည္သာ ျဖစ္သည္။ ထို႔အတူ … မဆံုးႏိုင္ေသာ အျငင္းပြားမႈႏွင့္ ေဝဖန္မႈမ်ားမွာလည္း ဆက္၍ ဆက္၍ ရွိေနဦးမည္ ျဖစ္ၿပီး တခ်ိန္တြင္ ဤအေၾကာင္းအရာ အားလံုးတို႔သည္ "အကယ္ဒမီပံုျပင္" မ်ားအျဖစ္သာ က်န္ခဲ့မည္ ျဖစ္သည္။
၂၀၁၁.၀၁.၂၉
Friday 28 January 2011
ျပည္နယ္အစုိးရ
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္နဲ႔ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ေတြရဲ ႔ ပထမဦးဆံုး အစည္းအေဝးပြဲေတြကို ဇန္နဝါရီလ (၃၁) ရက္ေန႔မွာ စတင္ျမင္ေတြ႔ၾကရပါမယ္။ စစ္တပ္ကခန္႔အပ္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြစာရင္းကုိလည္း စစ္အစိုးရက ေၾကညာထားခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ျမင္ေတြ႔ၾကရမယ့္ လႊတ္ေတာ္ (၃) ရပ္ထဲမွာ တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ အေရးပါဆံုးျဖစ္တဲ့ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ အခင္းအက်င္းနဲ႔ ျပည္နယ္ အစိုးရ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခအေနေတြကို နားလည္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ခ်င္းျပည္နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္နဲ႔ ျပည္နယ္ အစိုးရ ဖြဲ႔စည္းႏိုင္ေရး အလားအလာအေၾကာင္း
၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရ ပုဒ္မ ၂၆၁ အရဆုိလို႔ရွိရင္ ခ်င္း ျပည္နယ္မွာ ခ်င္းျပည္နယ္ရဲ ႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာမယ့္လူက ခ်င္းျပည္နယ္အမတ္ထဲကလူတေယာက္ ေယာက္ပဲ ျဖစ္ရမယ္။
စစ္တပ္က ခန္႔အပ္ထားတဲ့အမတ္ေတြက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံထားရတဲ့ လူေတြ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာဖို႔ မရွိဘူးေပါ့။
စစ္တပ္က ခန္႔အပ္ထားတဲ့လူေတြက ေရြးခ်ယ္ခံထားရတဲ့လူေတြ မျဖစ္ေပမဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္အတြက္ ဒီမေန႔က ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ အတြက္ စစ္တပ္ကခန္႔အပ္လိုက္တဲ့ လူ ၆ ေယာက္ ကလည္း ျပည္သူေတြေရြးထားတဲ့ လူေတြနဲ႔ အတူတူပဲ ျဖစ္ေန တယ္။ အဲဒီေတာ့ ပုဒ္မ ၂၆၁ (ခ) (၁ နဲ႔ ၂) အရ သမၼတက ခ်င္းျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္က ခ်င္းျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အတြက္ အမ်ားသေဘာတူ ထားတဲ့သူေတြကို ခန္႔ရမယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီလုိ အေနအထားမွာ စဥ္းစားစရာေတြ အမ်ားႀကီးေပၚလာတယ္။
ဥပမာ ႀကံခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီက ခ်င္းျပည္နယ္မွာ (၇) ေနရာရထားတယ္။ တပ္မေတာ္က ခန္႔ထားတဲ့ လူက (၆) ေယာက္ရထားတယ္။ သူတို႔ ႏွစ္ခုေပါင္းလိုက္လို႔ရွိရင္ (၁၃) ေနရာရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ Chin Progressive Party နဲ႔ Chin National Party တို႔ ေပါင္းၿပီးေတာ့ သူတုိ႔မွာ အားလံုးက (၁၁) ေနရာ ရတယ္။ ဆိုေတာ့ (၁၁) နဲ႔ ဟုိဘက္က (၁၃) တို႔မွာ အမ်ားသေဘာတူတဲ့လူဟာ ေနာက္လာမယ့္ (၅) နွစ္အတြက္ ခ်င္းျပည္နယ္ဝန္ႀကီး ျဖစ္ရမယ္။
ဒီေနရာမွာလည္း က်ေနာ္တုိ႔က အထူးသျဖင့္ ခ်င္းျပည္နယ္အေၾကာင္း ေျပာ ေနရတာက ျပည္နယ္တခုတည္းကိုပဲ ဦးစားေပးၾကည့္ၿပီး ေယဘုယ်အေျခအေနကို ျမင္သာထင္သာ ေအာင္ ေဆြးေႏြးၾကည့္တာပါ။ ဒီေနရာမွာ ေစာေစာကေျပာသလို ေဒါက္တာအင္ဒ႐ူး ေျပာသလို အခု ပထမဦးဆံုး အေနအထားအရ ခ်င္းျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မွာ စုစုေပါင္း (၂၄) ေနရာ ရွိတဲ့အထဲမွာ ကြဲေန တာက (၁၁) နဲ႔ (၁၃) - အထူးသျဖင့္ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးနဲ႔ စစ္တပ္က ခန္႔အပ္တဲ့အမတ္ေတြက ပူးေပါင္း ၿပီးလုပ္ေဆာင္ၾကမယ္ ဆိုတာကို သံသယျဖစ္စရာ မရွိဘူး။ အဲဒါဆုိရင္ ဘယ္သူေတြ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္ လာစရာ ရွိလာမလဲ။
ႀက့ံခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးနဲ႔ တပ္မေတာ္က ခန္႔အပ္ လိုက္တဲ့ (၆) ေယာက္နဲ႔ေပါင္းၿပီးေတာ့ (၁၃) က သေဘာတူလို႔ရွိရင္ ဥပမာျဖစ္ႏုိင္္ေျခက တခုရွိပါ တယ္။ ပထမ ႀက့ံခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကေန အႏိုင္ရသြားတဲ့ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ဘုန္းလိႈ္င္ ျဖစ္မလား။ ဒါမွမဟုတ္လို႔ ရွိရင္ အခု တပ္မေတာ္ကေန ခ်င္းျပည္နယ္အတြက္ ခန္႔လိုက္ထဲက အႀကီးဆံုးရာထူး အျမင့္ဆံုးျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္မႉးႀကီးေဇာ္မင္းဦး ျဖစ္မလား။ ဒါေပမဲ့ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတိုးတက္ေရးပါတီ နဲ႔ ခ်င္းအမ်ဳိးသားပါတီတုိ႔ ေပါင္းၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ဘက္ကလည္း သူတို႔လုိခ်င္တဲ့လူကို အဆုိတင္သြင္းႏိုင္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အဆို တင္သြင္းခ်ိန္မွာ ႏွစ္ေနရာမ်ဳိး ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ က်ေနာ္က ယူဆပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ အဲဒီလူ ႏွစ္ေယာက္မွာ တကယ္လို႔ မဲခြဲၾကၿပီဆုိရင္ သူတုိ႔ အခ်င္းခ်င္း ၾကားထဲ မဲခြဲတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ (၁၃) ေနရာကို ထိန္းထားတဲ့အဖြဲ႔က ႏိုင္သြားမယ့္ သေဘာလား။
အဲဒီလို ႏိုင္ငံေရးကို (၅) ႏွစ္အတြက္ပဲ တြက္လို႔ရွိရင္ (၁၃) ေနရာကို အႏိုင္ရထားတဲ့ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးနဲ႔ တပ္မေတာ္တို႔ အတူတူလက္တြဲလို႔ရွိရင္ (၁၃) ေနရာ ဘက္ကေန ဥပမာ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ဘုန္းလႈိင္ ဒါမွမဟုတ္ ဗိုလ္မႉးႀကီး ေဇာ္မင္းလြင္ တေယာက္ေယာက္ ႏိုင္သြားမယ္။
ဒါေပမဲ့ စဥ္းစားစရာတခ်က္ရွိတာက ဥပမာ မတူပီၿမိဳ ႔နယ္ မဲဆႏၵနယ္ေျမမွာ အႏိုင္ရထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီက (၄၅၉၅) မဲနဲ႔ ႏိုင္သြားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခ်င္းတိုးတက္ေရးပါတီနဲ႔ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစုပါတီ ႏွစ္ခုေပါင္းလို႔ ရွိရင္ သူ႔ထက္ မဲပိုရတယ္။ အဲဒီေတာ့ (၅) ႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းအထိ ႏိုင္ငံေရးကို ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးတြက္လို႔ရွိရင္ သူတို႔က ဒီအခ်ိန္မွာ ျပည္ေထာင္စုဖြံ႔ၿဖိဳးေရးနဲ႔ တပ္မေတာ္က ခန္႔လိုက္တဲ့လူထဲက လူကို မဲေပးသင့္သလား၊ မေပးသင့္ ဘူးလား။ ေရရွည္ႏိုင္ငံေရးကို ၾကည့္မလား၊ ငါးႏွစ္ႏိုင္ငံေရးကို ၾကည့္မလားဆိုတာက အေရးႀကီးတယ္။
အဲဒါ ပါတီစံုႏိုင္ငံေရးစံနစ္မွာ မႀကံဳေတြ႔ခဲ့တဲ့ဟာမ်ဳိး ျဖစ္တယ္။ ဥပမာ- ၿမိဳ ႔နယ္ မဲဆႏၵနယ္ေျမမွာ ၾကည့္ လို႔ရွိရင္ ျပည္ေထာင္စုဖြံၿဖိဳးေရးပါတီက အႏိုင္ရသြားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခ်င္းတိုးတက္ေရးပါတီနဲ႔ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီၫြတ္ေရးပါတီ ႏွစ္ခုေပါင္းလို႔ ရွိရင္ သူ႔မဲထက္ ပိုမ်ားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေရရွည္ကိုၾကည့္လို႔ရွိရင္ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔ (၅) ႏွစ္အတြက္ မဲေပးတာ မျဖစ္သင့္ဘဲ ေရရွည္အတြက္ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ မဲေပးတာမ်ဳိး ျဖစ္လို႔ရွိရင္ တပ္မေတာ္က တင္သြင္းလိုက္တဲ့ (၆) ေယာက္ထဲကျဖစ္ျဖစ္ ႀက့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးထဲက အႏိုင္ရတဲ့ (၇) ေယာက္ထဲက ျဖစ္ျဖစ္ တေယာက္ေယာက္ကို ခ်င္းျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အတြက္ မဲေပးဖို႔၊ မေပးဖို႔ဆိုတာ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္လာတယ္။
အဲဒီေတာ့ ျပည္နယ္ထဲမွာ ျပည္နယ္အစိုးရဖြဲ႔ဖို႔ကိစၥကေရာ ဘယ္လိုျဖစ္လာ မလဲ။ ဒီျပည္နယ္ထဲမွာ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔ထဲမွာ ဘယ္လိုဝန္ႀကီးဌာနေတြ၊ ဘယ္လို စီမံခန္႔ခြဲမႈေတြ ျဖစ္လာႏို္င္မလဲ။ အဲဒီလိုေနရာမ်ဳိးေတြမွာ ေနရာယူဖို႔ကိစၥကေရာ လုပ္ပို္င္ခြင့္ရွိတဲ့ ျပည္နယ္အစိုးရ ရာထူးေတြမွာ သက္ဆုိင္ရာခ်င္းအမ်ဳိးသားေတြထဲက ေရြးခ်ယ္ခံထားေပးလိုက္တယ္ဆုိရင္ေကာ လူထုအတြက္ ေကာင္းက်ဳိးျဖစ္ႏိုင္တဲ့ကိစၥ မဟုတ္ဘူးလား။
အဲဒါ အမ်ားႀကီးျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ (၂၄၈) မွာ ျပဌာန္းထားတာက ျပည္နယ္အစိုးရဖြဲ႔ ျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတဟာ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ
္ဝန္ႀကီးကို လိုအပ္သလို သတ္မွတ္ႏိုင္တယ္၊ ျပင္ဆင္ ႏိုင္တယ္၊ ျဖည့္စြက္ ႏိုင္တယ္၊ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္တယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ အခု ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးက (၇) ေယာက္၊ တပ္မေတာ္ (၆) ေယာက္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ခ်င္းတိုးတက္ေရး ပါတီ နဲ႔ ခ်င္းအမ်ဳိးသားပါတီ က (၅) ေယာက္စီ။ ေနာက္ CNDP က (၁) ေယာက္ စုစုေပါင္း (၁၁) ေယာက္ အားလံုးေပါင္းၿပီးေတာ့ ေရရွည္ အက်ဳိးကို ၾကည့္လို႔ရွိရင္ သူတုိ႔ဟာ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကပဲ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးကို ကိ္ုင္ထားမယ္ဆိုတာမ်ဳိး မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ တပ္မေတာ္က ခန္႔ထားတဲ့ (၆) ေယာက္ ထဲကပဲ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးကို ျဖည့္ရမယ္ဆိုတာလည္း မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။
ေနာက္ၿပီးေတာ့ ခ်င္းပါတီေတြျဖစ္တဲ့ (၃) ပါတီျဖစ္တဲ့ (၁၁) ေယာက္ထဲကပဲ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးဌာနေတြကို ကိုင္ရမယ္ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ အားလံုး ညိႇႏိႈင္းၿပီးေတာ့ ေရရွည္အတြက္ အတူတကြလုပ္ေဆာင္ႏိုင္မယ့္ လမ္းေၾကာင္းကို သူတုိ႔ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚ သူတုိ႔ေရာက္ေနတယ္လို႔ က်ေနာ္က ယူဆ ပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ သေဘာအားျဖင့္ေတာ့ ဒါက ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္အဆင့္မွာေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ ႔ အခြင့္အေရးက ပုိမုိလာတယ္ဆုိတဲ့ သေဘာလား။
ပိုမုိလာတယ္ဆိုတာကေတာ့ ႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား ေတြ လုိလားေတာင့္တေနတဲ့ အခြင့္အေရးကတခု၊ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရ ျပဌာန္းေပးထားတဲ့ အခြင့္အေရးက တခု။ ဒါေပမဲ့ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္အာဏာသိမ္း
ၿပီးကတည္းကေန ဒီေန႔အထိ ၾကည့္လို႔ရွိရင္ (၄၈) ေနာက္ပိုင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ အခြင့္အေရးကို က်ေနာ္တုိ႔ လႊတ္ေတာ္ကေန တိုင္းရင္းသားေတြက ပါဝင္ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ရသင့္ရထိုက္တဲ့ အခြင့္အေရးအတြက္ ေတာင္းဆိုမႈ၊ ဥပေဒျပဳမႈ၊ လုပ္ေဆာင္မႈ ေတြက ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒ အေပၚ မူတည္ၿပီး ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္ေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ႏိုင္ေျခေတြ အမ်ားႀကီး ရွိလာတယ္။
အရင္တုန္းက ဘယ္လိုမွ လြန္ခဲ့တဲ့ (၄၈) ႏွစ္လံုးလံုး က်ေနာ္တုိ႔က လုပ္ႏိုင္ေျခမရွိခဲ့ဘူး။ ဘာလုိ႔လဲ ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ကို တပါတီအာဏာရွင္ျဖစ္ျဖစ္၊ တပ္မေတာ္အာဏာရွင္ျဖစ္ျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္လာတဲ့ ဘဝမွာ ေနလာခဲ့တယ္။ အခုက လုပ္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးရွိတယ္။ လုပ္တတ္သလား၊ မလုပ္တတ္လား ဆိုတာကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔အေပၚမွာပဲ မူတည္ေနတယ္လို႔ က်ေနာ္က ယူဆပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း ဒီလုိ အခြင့္အေရးရွိတယ္လို႔ ေျပာတာက ေစာလြန္းမေနဘူး လား။ အထူးသျဖင့္ ခ်င္းျပည္နယ္မွာဆုိရင္ လႊတ္ေတာ္ေတာင္ မေခၚရေသးဘူး၊ လႊတ္ေတာ္မွာလည္း ေဆြးေႏြးမႈေတြ က်ေနာ္တုိ႔ မျမင္ရေသးဘူး။
ႏွစ္ခုနဲ႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ ေစာလြန္းတယ္ မေစာလြန္းဘူး ဆိုတာက မရွိေသးတဲ့ အခြင့္အေရးထဲမွာ က်ေနာ္အၿမဲတမ္း ေျပာပါတယ္။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥေပဒအရ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ေပၚလာၿပီးေတာ့ ေနာက္ပုိင္းမွာ ျဖစ္လာမယ့္ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းမွာ က်ေနာ့္ အေနနဲ႔ အၿမဲတမ္း အျမတ္လို႔။
၄၈ ႏွစ္လံုးလံုးမရခဲ့တဲ့ အခြင့္အေရးတခုအေနနဲ႔ က်ေနာ္ျမင္တာကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ရဲ ႔ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းေတြအရ အတိုက္အခံနဲ႔ အာဏာရတဲ့လူနဲ႔ အတိုက္အခံ အင္အားနည္းသည္ျဖစ္ေစ၊ အင္အား ႀကီးသည္ျဖစ္ေစ။ အာဏာရတဲ့လူ အင္အားႀကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ အင္အားသိပ္မႀကီးသည္ျဖစ္ေစ အတူ တကြထုိင္ၿပီးေတာ့ တတိုင္းျပည္လံုး။ ဒါမွမဟုတ္ ခ်င္းျပည္နယ္တခု အတိုင္းအတာကို အတူတကြ ေဆြးေႏြးလုပ္ကိုင္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးဆုိတာ (၄၈) ႏွစ္လံုးလံုး မရခဲ့တဲ့ အခြင့္အေရး ျဖစ္တယ္။ ဒီ အခြင့္အေရးကို က်ေနာ္တို႔ရတာနဲ႔ ႀကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ ငယ္သည္ျဖစ္ေစ အသံုးခ်တတ္သလား၊ အသံုး မခ်တတ္သလားဆိုတာ က်ေနာ္တို႔အေပၚမွာပဲ မူတည္လို႔ က်ေနာ္က ယူဆတယ္။
အဲဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥက ေစာလြန္းတယ္လို႔ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ့္ အယူအဆမွာေတာ့ ဒီကိစၥ အခြင့္အေရး တရပ္ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ ျမင္ပါတယ္။
အခု ခ်င္းျပည္နယ္အျပင္ တျခား ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ ႔ ေဒသနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြတခ်ဳိ ႔မွာ ဥပမာအားျဖင့္ ကယားျပည္နယ္တုိ႔လို။ ေနာက္တခုက ရခိုင္ျပည္နယ္ တို႔လုိ အဲဒီမွာ ရွိတဲ့ အခြင့္အေရးေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေရာ ဘယ္လိုႏႈိင္းယွဥ္ သံုးသပ္လုိ႔ ရႏိုင္မလဲ။
ကယားျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲအရ (၁၅) ေနရာရွိတာ အားလံုးက ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးက အႏိုင္ရသြားတယ္။ တပ္မေတာ္က အဲဒီျပည္နယ္ေတြမွာ ဘယ္ေလာက္ထည့္သလဲေတာ့ က်ေနာ္မသိဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဥပမာ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ၾကည့္လို႔ ရွိရင္ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးက (၁၄) ေနရာရတယ္။ တပ္မေတာ္က (၁၂) ေနရာ ထပ္ျဖည့္တယ္။
သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္အတူတူ ေပါင္းလို႔ရွိရင္ (၂၆) ေနရာ သူတုိ႔ေနရာရတယ္။ အဲဒီမွာ ရခုိင္ RRNP, NDPD, NUP အားလံုးေပါင္းလို႔ရွိရင္ (၂၁) ေနရာ ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ (၂၁) နဲ႔ (၂၆) ၿပိဳင္ရမယ့္ကိန္း ဆုိတာကေတာ့ သူတို႔ ရခိုင္ျပည္မွာရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ ဘယ္လိုကစားတတ္သလဲ၊ မကစား တတ္ဘူးဆိုတဲ့အေပၚမွာ မူတည္လာလိမ့္မယ္လို႔ ထင္တယ္။
ဥပမာ ရွမ္းျပည္နယ္မွာဆိုရင္ ႀကံံ့ခုိင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးက (၅၄) ေနရာ၊ တပ္မေတာ္က (၃၆) ေနရာ အားလံုးက (၉၀) ေနရာ ရတယ္။ က်န္တဲ့ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးနဲ႔ တပ္မေတာ္ မဟုတ္တဲ့ ပါတီေတြက (၅၃) ေနရာရွိ တယ္။ အဲဒီေတာ့ (၅၃) အမတ္နဲ႔ (၉၀) အမတ္ၾကားမွာ သူတုိ႔ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္း အသစ္အတြက္ ကစားရမယ့္ ေနရာ ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီလုိပဲ ျပည္နယ္အလိုက္၊ တုိင္းအလိုက္ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီေတာ့ အျဖစ္ႏိုင္ဆံုး ရွိတာက ခ်င္းျပည္နယ္မွာဆိုရင္ (၁၁) ေနရာ နဲ႔ (၁၃) ေနရာဆုိေတာ့ အနီးကပ္ဆံုး ျဖစ္ တယ္။ ဟုိဘက္က လူတေယာက္ေယာက္က ဒီဘက္ေျပာင္းလိုက္ရင္ (၁၂ - ၁၂) ျဖစ္သြားေတာ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္က ခ်လုိ႔မရဘူး။
အဲဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္ေျပာေနတာ အခုန ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီကေန အေရြးခံေနရတဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္ အမတ္ေတြ အမ်ားႀကီးက ေနာက္ (၅) ႏွစ္ေနာက္ပုိင္းမွာ ျဖစ္လာမယ့္ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းကို ၾကည့္လို႔ ရွိရင္ သူတုိ႔မွာ ဘက္ေျပာင္းႏိုင္တဲ့ အလားအလာရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္ေျပာေနတာျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ ျပည္နယ္ေတြထဲမွာ ၾကည့္လိုက္မယ္ဆုိရင္ ေစာေစာက စာရင္းဇယားေတြ အရဆုိရင္ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ ႔ ေျပာပိုင္ဆိုပိုင္ခြင့္ အမ်ားဆံုးရမယ့္ ျပည္နယ္က -
ခ်င္းျပည္နယ္ ျဖစ္မယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္က (၂၁) နဲ႔ (၂၆)။ ခ်င္းျပည္နယ္က (၁၂) နဲ႔ (၁၃) ဆုိေတာ့ အခ်ဳိးအစားနဲ႔ တြက္လုိ႔ရွိရင္ ခ်င္းျပည္နယ္က အမ်ားဆံုး။ ဒုတိယအလိုက္က ရခိုင္ျပည္နယ္။ ၿပီးေတာ့ တတိယက ရွမ္းျပည္နယ္ျဖစ္မယ္လို႔
၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရ ပုဒ္မ ၂၆၁ အရဆုိလို႔ရွိရင္ ခ်င္း ျပည္နယ္မွာ ခ်င္းျပည္နယ္ရဲ ႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာမယ့္လူက ခ်င္းျပည္နယ္အမတ္ထဲကလူတေယာက္ ေယာက္ပဲ ျဖစ္ရမယ္။
စစ္တပ္က ခန္႔အပ္ထားတဲ့အမတ္ေတြက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံထားရတဲ့ လူေတြ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာဖို႔ မရွိဘူးေပါ့။
စစ္တပ္က ခန္႔အပ္ထားတဲ့လူေတြက ေရြးခ်ယ္ခံထားရတဲ့လူေတြ မျဖစ္ေပမဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္အတြက္ ဒီမေန႔က ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ အတြက္ စစ္တပ္ကခန္႔အပ္လိုက္တဲ့ လူ ၆ ေယာက္ ကလည္း ျပည္သူေတြေရြးထားတဲ့ လူေတြနဲ႔ အတူတူပဲ ျဖစ္ေန တယ္။ အဲဒီေတာ့ ပုဒ္မ ၂၆၁ (ခ) (၁ နဲ႔ ၂) အရ သမၼတက ခ်င္းျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္က ခ်င္းျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အတြက္ အမ်ားသေဘာတူ ထားတဲ့သူေတြကို ခန္႔ရမယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီလုိ အေနအထားမွာ စဥ္းစားစရာေတြ အမ်ားႀကီးေပၚလာတယ္။
ဥပမာ ႀကံခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီက ခ်င္းျပည္နယ္မွာ (၇) ေနရာရထားတယ္။ တပ္မေတာ္က ခန္႔ထားတဲ့ လူက (၆) ေယာက္ရထားတယ္။ သူတို႔ ႏွစ္ခုေပါင္းလိုက္လို႔ရွိရင္ (၁၃) ေနရာရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ Chin Progressive Party နဲ႔ Chin National Party တို႔ ေပါင္းၿပီးေတာ့ သူတုိ႔မွာ အားလံုးက (၁၁) ေနရာ ရတယ္။ ဆိုေတာ့ (၁၁) နဲ႔ ဟုိဘက္က (၁၃) တို႔မွာ အမ်ားသေဘာတူတဲ့လူဟာ ေနာက္လာမယ့္ (၅) နွစ္အတြက္ ခ်င္းျပည္နယ္ဝန္ႀကီး ျဖစ္ရမယ္။
ဒီေနရာမွာလည္း က်ေနာ္တုိ႔က အထူးသျဖင့္ ခ်င္းျပည္နယ္အေၾကာင္း ေျပာ ေနရတာက ျပည္နယ္တခုတည္းကိုပဲ ဦးစားေပးၾကည့္ၿပီး ေယဘုယ်အေျခအေနကို ျမင္သာထင္သာ ေအာင္ ေဆြးေႏြးၾကည့္တာပါ။ ဒီေနရာမွာ ေစာေစာကေျပာသလို ေဒါက္တာအင္ဒ႐ူး ေျပာသလို အခု ပထမဦးဆံုး အေနအထားအရ ခ်င္းျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မွာ စုစုေပါင္း (၂၄) ေနရာ ရွိတဲ့အထဲမွာ ကြဲေန တာက (၁၁) နဲ႔ (၁၃) - အထူးသျဖင့္ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးနဲ႔ စစ္တပ္က ခန္႔အပ္တဲ့အမတ္ေတြက ပူးေပါင္း ၿပီးလုပ္ေဆာင္ၾကမယ္ ဆိုတာကို သံသယျဖစ္စရာ မရွိဘူး။ အဲဒါဆုိရင္ ဘယ္သူေတြ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္ လာစရာ ရွိလာမလဲ။
ႀက့ံခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးနဲ႔ တပ္မေတာ္က ခန္႔အပ္ လိုက္တဲ့ (၆) ေယာက္နဲ႔ေပါင္းၿပီးေတာ့ (၁၃) က သေဘာတူလို႔ရွိရင္ ဥပမာျဖစ္ႏုိင္္ေျခက တခုရွိပါ တယ္။ ပထမ ႀက့ံခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကေန အႏိုင္ရသြားတဲ့ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ဘုန္းလိႈ္င္ ျဖစ္မလား။ ဒါမွမဟုတ္လို႔ ရွိရင္ အခု တပ္မေတာ္ကေန ခ်င္းျပည္နယ္အတြက္ ခန္႔လိုက္ထဲက အႀကီးဆံုးရာထူး အျမင့္ဆံုးျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္မႉးႀကီးေဇာ္မင္းဦး ျဖစ္မလား။ ဒါေပမဲ့ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတိုးတက္ေရးပါတီ နဲ႔ ခ်င္းအမ်ဳိးသားပါတီတုိ႔ ေပါင္းၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ဘက္ကလည္း သူတို႔လုိခ်င္တဲ့လူကို အဆုိတင္သြင္းႏိုင္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အဆို တင္သြင္းခ်ိန္မွာ ႏွစ္ေနရာမ်ဳိး ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ က်ေနာ္က ယူဆပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ အဲဒီလူ ႏွစ္ေယာက္မွာ တကယ္လို႔ မဲခြဲၾကၿပီဆုိရင္ သူတုိ႔ အခ်င္းခ်င္း ၾကားထဲ မဲခြဲတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ (၁၃) ေနရာကို ထိန္းထားတဲ့အဖြဲ႔က ႏိုင္သြားမယ့္ သေဘာလား။
အဲဒီလို ႏိုင္ငံေရးကို (၅) ႏွစ္အတြက္ပဲ တြက္လို႔ရွိရင္ (၁၃) ေနရာကို အႏိုင္ရထားတဲ့ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးနဲ႔ တပ္မေတာ္တို႔ အတူတူလက္တြဲလို႔ရွိရင္ (၁၃) ေနရာ ဘက္ကေန ဥပမာ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ဘုန္းလႈိင္ ဒါမွမဟုတ္ ဗိုလ္မႉးႀကီး ေဇာ္မင္းလြင္ တေယာက္ေယာက္ ႏိုင္သြားမယ္။
ဒါေပမဲ့ စဥ္းစားစရာတခ်က္ရွိတာက ဥပမာ မတူပီၿမိဳ ႔နယ္ မဲဆႏၵနယ္ေျမမွာ အႏိုင္ရထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီက (၄၅၉၅) မဲနဲ႔ ႏိုင္သြားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခ်င္းတိုးတက္ေရးပါတီနဲ႔ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစုပါတီ ႏွစ္ခုေပါင္းလို႔ ရွိရင္ သူ႔ထက္ မဲပိုရတယ္။ အဲဒီေတာ့ (၅) ႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းအထိ ႏိုင္ငံေရးကို ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးတြက္လို႔ရွိရင္ သူတို႔က ဒီအခ်ိန္မွာ ျပည္ေထာင္စုဖြံ႔ၿဖိဳးေရးနဲ႔ တပ္မေတာ္က ခန္႔လိုက္တဲ့လူထဲက လူကို မဲေပးသင့္သလား၊ မေပးသင့္ ဘူးလား။ ေရရွည္ႏိုင္ငံေရးကို ၾကည့္မလား၊ ငါးႏွစ္ႏိုင္ငံေရးကို ၾကည့္မလားဆိုတာက အေရးႀကီးတယ္။
အဲဒါ ပါတီစံုႏိုင္ငံေရးစံနစ္မွာ မႀကံဳေတြ႔ခဲ့တဲ့ဟာမ်ဳိး ျဖစ္တယ္။ ဥပမာ- ၿမိဳ ႔နယ္ မဲဆႏၵနယ္ေျမမွာ ၾကည့္ လို႔ရွိရင္ ျပည္ေထာင္စုဖြံၿဖိဳးေရးပါတီက အႏိုင္ရသြားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခ်င္းတိုးတက္ေရးပါတီနဲ႔ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီၫြတ္ေရးပါတီ ႏွစ္ခုေပါင္းလို႔ ရွိရင္ သူ႔မဲထက္ ပိုမ်ားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေရရွည္ကိုၾကည့္လို႔ရွိရင္ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔ (၅) ႏွစ္အတြက္ မဲေပးတာ မျဖစ္သင့္ဘဲ ေရရွည္အတြက္ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ မဲေပးတာမ်ဳိး ျဖစ္လို႔ရွိရင္ တပ္မေတာ္က တင္သြင္းလိုက္တဲ့ (၆) ေယာက္ထဲကျဖစ္ျဖစ္ ႀက့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးထဲက အႏိုင္ရတဲ့ (၇) ေယာက္ထဲက ျဖစ္ျဖစ္ တေယာက္ေယာက္ကို ခ်င္းျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အတြက္ မဲေပးဖို႔၊ မေပးဖို႔ဆိုတာ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္လာတယ္။
အဲဒီေတာ့ ျပည္နယ္ထဲမွာ ျပည္နယ္အစိုးရဖြဲ႔ဖို႔ကိစၥကေရာ ဘယ္လိုျဖစ္လာ မလဲ။ ဒီျပည္နယ္ထဲမွာ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔ထဲမွာ ဘယ္လိုဝန္ႀကီးဌာနေတြ၊ ဘယ္လို စီမံခန္႔ခြဲမႈေတြ ျဖစ္လာႏို္င္မလဲ။ အဲဒီလိုေနရာမ်ဳိးေတြမွာ ေနရာယူဖို႔ကိစၥကေရာ လုပ္ပို္င္ခြင့္ရွိတဲ့ ျပည္နယ္အစိုးရ ရာထူးေတြမွာ သက္ဆုိင္ရာခ်င္းအမ်ဳိးသားေတြထဲက ေရြးခ်ယ္ခံထားေပးလိုက္တယ္ဆုိရင္ေကာ လူထုအတြက္ ေကာင္းက်ဳိးျဖစ္ႏိုင္တဲ့ကိစၥ မဟုတ္ဘူးလား။
အဲဒါ အမ်ားႀကီးျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ (၂၄၈) မွာ ျပဌာန္းထားတာက ျပည္နယ္အစိုးရဖြဲ႔ ျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတဟာ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ
္ဝန္ႀကီးကို လိုအပ္သလို သတ္မွတ္ႏိုင္တယ္၊ ျပင္ဆင္ ႏိုင္တယ္၊ ျဖည့္စြက္ ႏိုင္တယ္၊ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္တယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ အခု ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးက (၇) ေယာက္၊ တပ္မေတာ္ (၆) ေယာက္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ခ်င္းတိုးတက္ေရး ပါတီ နဲ႔ ခ်င္းအမ်ဳိးသားပါတီ က (၅) ေယာက္စီ။ ေနာက္ CNDP က (၁) ေယာက္ စုစုေပါင္း (၁၁) ေယာက္ အားလံုးေပါင္းၿပီးေတာ့ ေရရွည္ အက်ဳိးကို ၾကည့္လို႔ရွိရင္ သူတုိ႔ဟာ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကပဲ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးကို ကိ္ုင္ထားမယ္ဆိုတာမ်ဳိး မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ တပ္မေတာ္က ခန္႔ထားတဲ့ (၆) ေယာက္ ထဲကပဲ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးကို ျဖည့္ရမယ္ဆိုတာလည္း မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။
ေနာက္ၿပီးေတာ့ ခ်င္းပါတီေတြျဖစ္တဲ့ (၃) ပါတီျဖစ္တဲ့ (၁၁) ေယာက္ထဲကပဲ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးဌာနေတြကို ကိုင္ရမယ္ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ အားလံုး ညိႇႏိႈင္းၿပီးေတာ့ ေရရွည္အတြက္ အတူတကြလုပ္ေဆာင္ႏိုင္မယ့္ လမ္းေၾကာင္းကို သူတုိ႔ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚ သူတုိ႔ေရာက္ေနတယ္လို႔ က်ေနာ္က ယူဆ ပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ သေဘာအားျဖင့္ေတာ့ ဒါက ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္အဆင့္မွာေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ ႔ အခြင့္အေရးက ပုိမုိလာတယ္ဆုိတဲ့ သေဘာလား။
ပိုမုိလာတယ္ဆိုတာကေတာ့ ႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား ေတြ လုိလားေတာင့္တေနတဲ့ အခြင့္အေရးကတခု၊ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရ ျပဌာန္းေပးထားတဲ့ အခြင့္အေရးက တခု။ ဒါေပမဲ့ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္အာဏာသိမ္း
ၿပီးကတည္းကေန ဒီေန႔အထိ ၾကည့္လို႔ရွိရင္ (၄၈) ေနာက္ပိုင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ အခြင့္အေရးကို က်ေနာ္တုိ႔ လႊတ္ေတာ္ကေန တိုင္းရင္းသားေတြက ပါဝင္ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ရသင့္ရထိုက္တဲ့ အခြင့္အေရးအတြက္ ေတာင္းဆိုမႈ၊ ဥပေဒျပဳမႈ၊ လုပ္ေဆာင္မႈ ေတြက ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒ အေပၚ မူတည္ၿပီး ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္ေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ႏိုင္ေျခေတြ အမ်ားႀကီး ရွိလာတယ္။
အရင္တုန္းက ဘယ္လိုမွ လြန္ခဲ့တဲ့ (၄၈) ႏွစ္လံုးလံုး က်ေနာ္တုိ႔က လုပ္ႏိုင္ေျခမရွိခဲ့ဘူး။ ဘာလုိ႔လဲ ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ကို တပါတီအာဏာရွင္ျဖစ္ျဖစ္၊ တပ္မေတာ္အာဏာရွင္ျဖစ္ျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္လာတဲ့ ဘဝမွာ ေနလာခဲ့တယ္။ အခုက လုပ္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးရွိတယ္။ လုပ္တတ္သလား၊ မလုပ္တတ္လား ဆိုတာကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔အေပၚမွာပဲ မူတည္ေနတယ္လို႔ က်ေနာ္က ယူဆပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း ဒီလုိ အခြင့္အေရးရွိတယ္လို႔ ေျပာတာက ေစာလြန္းမေနဘူး လား။ အထူးသျဖင့္ ခ်င္းျပည္နယ္မွာဆုိရင္ လႊတ္ေတာ္ေတာင္ မေခၚရေသးဘူး၊ လႊတ္ေတာ္မွာလည္း ေဆြးေႏြးမႈေတြ က်ေနာ္တုိ႔ မျမင္ရေသးဘူး။
ႏွစ္ခုနဲ႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ ေစာလြန္းတယ္ မေစာလြန္းဘူး ဆိုတာက မရွိေသးတဲ့ အခြင့္အေရးထဲမွာ က်ေနာ္အၿမဲတမ္း ေျပာပါတယ္။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥေပဒအရ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ေပၚလာၿပီးေတာ့ ေနာက္ပုိင္းမွာ ျဖစ္လာမယ့္ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းမွာ က်ေနာ့္ အေနနဲ႔ အၿမဲတမ္း အျမတ္လို႔။
၄၈ ႏွစ္လံုးလံုးမရခဲ့တဲ့ အခြင့္အေရးတခုအေနနဲ႔ က်ေနာ္ျမင္တာကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ရဲ ႔ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းေတြအရ အတိုက္အခံနဲ႔ အာဏာရတဲ့လူနဲ႔ အတိုက္အခံ အင္အားနည္းသည္ျဖစ္ေစ၊ အင္အား ႀကီးသည္ျဖစ္ေစ။ အာဏာရတဲ့လူ အင္အားႀကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ အင္အားသိပ္မႀကီးသည္ျဖစ္ေစ အတူ တကြထုိင္ၿပီးေတာ့ တတိုင္းျပည္လံုး။ ဒါမွမဟုတ္ ခ်င္းျပည္နယ္တခု အတိုင္းအတာကို အတူတကြ ေဆြးေႏြးလုပ္ကိုင္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးဆုိတာ (၄၈) ႏွစ္လံုးလံုး မရခဲ့တဲ့ အခြင့္အေရး ျဖစ္တယ္။ ဒီ အခြင့္အေရးကို က်ေနာ္တို႔ရတာနဲ႔ ႀကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ ငယ္သည္ျဖစ္ေစ အသံုးခ်တတ္သလား၊ အသံုး မခ်တတ္သလားဆိုတာ က်ေနာ္တို႔အေပၚမွာပဲ မူတည္လို႔ က်ေနာ္က ယူဆတယ္။
အဲဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥက ေစာလြန္းတယ္လို႔ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ့္ အယူအဆမွာေတာ့ ဒီကိစၥ အခြင့္အေရး တရပ္ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ ျမင္ပါတယ္။
အခု ခ်င္းျပည္နယ္အျပင္ တျခား ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ ႔ ေဒသနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြတခ်ဳိ ႔မွာ ဥပမာအားျဖင့္ ကယားျပည္နယ္တုိ႔လို။ ေနာက္တခုက ရခိုင္ျပည္နယ္ တို႔လုိ အဲဒီမွာ ရွိတဲ့ အခြင့္အေရးေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေရာ ဘယ္လိုႏႈိင္းယွဥ္ သံုးသပ္လုိ႔ ရႏိုင္မလဲ။
ကယားျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲအရ (၁၅) ေနရာရွိတာ အားလံုးက ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးက အႏိုင္ရသြားတယ္။ တပ္မေတာ္က အဲဒီျပည္နယ္ေတြမွာ ဘယ္ေလာက္ထည့္သလဲေတာ့ က်ေနာ္မသိဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဥပမာ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ၾကည့္လို႔ ရွိရင္ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးက (၁၄) ေနရာရတယ္။ တပ္မေတာ္က (၁၂) ေနရာ ထပ္ျဖည့္တယ္။
သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္အတူတူ ေပါင္းလို႔ရွိရင္ (၂၆) ေနရာ သူတုိ႔ေနရာရတယ္။ အဲဒီမွာ ရခုိင္ RRNP, NDPD, NUP အားလံုးေပါင္းလို႔ရွိရင္ (၂၁) ေနရာ ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ (၂၁) နဲ႔ (၂၆) ၿပိဳင္ရမယ့္ကိန္း ဆုိတာကေတာ့ သူတို႔ ရခိုင္ျပည္မွာရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ ဘယ္လိုကစားတတ္သလဲ၊ မကစား တတ္ဘူးဆိုတဲ့အေပၚမွာ မူတည္လာလိမ့္မယ္လို႔ ထင္တယ္။
ဥပမာ ရွမ္းျပည္နယ္မွာဆိုရင္ ႀကံံ့ခုိင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးက (၅၄) ေနရာ၊ တပ္မေတာ္က (၃၆) ေနရာ အားလံုးက (၉၀) ေနရာ ရတယ္။ က်န္တဲ့ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးနဲ႔ တပ္မေတာ္ မဟုတ္တဲ့ ပါတီေတြက (၅၃) ေနရာရွိ တယ္။ အဲဒီေတာ့ (၅၃) အမတ္နဲ႔ (၉၀) အမတ္ၾကားမွာ သူတုိ႔ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္း အသစ္အတြက္ ကစားရမယ့္ ေနရာ ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီလုိပဲ ျပည္နယ္အလိုက္၊ တုိင္းအလိုက္ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီေတာ့ အျဖစ္ႏိုင္ဆံုး ရွိတာက ခ်င္းျပည္နယ္မွာဆိုရင္ (၁၁) ေနရာ နဲ႔ (၁၃) ေနရာဆုိေတာ့ အနီးကပ္ဆံုး ျဖစ္ တယ္။ ဟုိဘက္က လူတေယာက္ေယာက္က ဒီဘက္ေျပာင္းလိုက္ရင္ (၁၂ - ၁၂) ျဖစ္သြားေတာ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္က ခ်လုိ႔မရဘူး။
အဲဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္ေျပာေနတာ အခုန ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီကေန အေရြးခံေနရတဲ့ ခ်င္းျပည္နယ္ အမတ္ေတြ အမ်ားႀကီးက ေနာက္ (၅) ႏွစ္ေနာက္ပုိင္းမွာ ျဖစ္လာမယ့္ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းကို ၾကည့္လို႔ ရွိရင္ သူတုိ႔မွာ ဘက္ေျပာင္းႏိုင္တဲ့ အလားအလာရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္ေျပာေနတာျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ ျပည္နယ္ေတြထဲမွာ ၾကည့္လိုက္မယ္ဆုိရင္ ေစာေစာက စာရင္းဇယားေတြ အရဆုိရင္ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ ႔ ေျပာပိုင္ဆိုပိုင္ခြင့္ အမ်ားဆံုးရမယ့္ ျပည္နယ္က -
ခ်င္းျပည္နယ္ ျဖစ္မယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္က (၂၁) နဲ႔ (၂၆)။ ခ်င္းျပည္နယ္က (၁၂) နဲ႔ (၁၃) ဆုိေတာ့ အခ်ဳိးအစားနဲ႔ တြက္လုိ႔ရွိရင္ ခ်င္းျပည္နယ္က အမ်ားဆံုး။ ဒုတိယအလိုက္က ရခိုင္ျပည္နယ္။ ၿပီးေတာ့ တတိယက ရွမ္းျပည္နယ္ျဖစ္မယ္လို႔
ဂ်ီနီဗာမွာရွိတဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီရဲ႕ UPR ေခၚ လူ႔အခြင့္အေရး မွတ္တမ္းေတြကုိ သုံးသပ္တဲ့ ၉ ႀကိမ္ေျမာက္ ညီလာခံမွာ ဇန္န၀ါရီလ ၂၇ ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္မႈေတြကို ေလ့လာသုံးသပ္ၿပီး အႀကံဉာဏ္ေတြ ေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို ေဒၚလွလွသန္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီရဲ႕ UPR ေခၚ လူ႔အခြင့္အေရးမွတ္တမ္း ျပန္လည္သုံးသပ္တဲ့ ညီလာခံမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး မွတ္တမ္းမွတ္ရာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ခုခံကာကြယ္ ေျပာဆုိဖို႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရရဲ႕ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ကို ဒုတိယေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ ဦးထြန္းရွိန္ ေခါင္းေဆာင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူက ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ၂၀၀၈ ခု ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒမွာ ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခံစားခြင့္ကို အာမခံခ်က္ ေပးထားတယ္လို႔ အခုလို တင္ျပသြားပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ အေနနဲ႔ ဒီညီလာခံမွာ တင္ျပဖို႔ လာေရာက္ျခင္းက ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒသစ္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြကို ေပးထားတဲ့ ရပုိင္ခြင့္ေတြအေၾကာင္း တင္ျပဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရး အပုိင္းျဖစ္တဲ့ အပုိင္း ၈ မွာ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရး မူေတြက တျခားႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒေတြနဲ႔ တန္းတူေပးထားပါတယ္။ တရားဥပေဒေရး အရလည္း ဘက္လုိက္မႈကင္းၿပီး တရားမွ်တမႈရွိဖုိ႔ အာမခံခ်က္ ေပးထားပါတယ္။”
ဂ်ီနီဗာ အေျခစိုက္ ျမန္မာစစ္အစုိးရရဲ႕ အၿမဲတမ္း ကုိယ္စားလွယ္ ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္ကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔က က်င္းပခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို အေျခခံၿပီး ဒီမုိကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ရာမွာ လမ္းျပေျမပုံရဲ႕ အခ်က္ ၆ ခ်က္ျဖစ္တဲ့ လႊတ္ေတာ္သစ္ကို ဇန္န၀ါရီလ ၃၁ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲရဲ႕ တရားမွ်တမႈနဲ႔ လြတ္လပ္မႈကုိလည္း သူက အခုလို တင္ျပသြားပါတယ္။
“စုစုေပါင္း လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၃,၀၆၉ ေယာက္တုိ႔ဟာ ႏုိင္ငံေရးပါတီ ၃၇ ခုအျပင္ တသီးပုဂၢလထဲက ကုိယ္စားလွယ္ေတြလည္း ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲ႐ုံေတြကုိသြားၿပီး မဲေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ မဲမေပးဖုိ႔အတြက္ အုပ္စုေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြလည္း ရွိခဲ့ေပမဲ့ မဲေပးႏုိင္သူ လူဦးေရရဲ႕ ၇၅.၂၆% က မဲေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲရဲ႕ ရလဒ္ေတြကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲမသမာမႈေတြ မရွိခဲ့သလုိ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြလည္း မရွိခဲ့ပါဘူး။”
အေမရိကန္ အထူးသံကိုယ္စားလွယ္ မစ္စ္ အုိင္လင္း ခ်မ္ဘာလိန္ ဒိုနာဟုိး (Ms. Eileen Chamberlain Donahoe) ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ လက္ခံႏုိင္စရာ မရွိဘူးလို႔ အခုလို တုံ႔ျပန္သြားပါတယ္။
“ႏုိ၀င္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔ ေရြးေကာက္ပြဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ သိပ္ကုိ စိတ္ပ်က္မိပါတယ္။ အဲဒီေရြးေကာက္ပြဲေတြဟာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈ မရွိသလုိ ႏုိင္ငံတကာက ကန္႔သတ္ထားတဲ့ စံႏႈန္းေတြနဲ႔လည္း မကိုက္ညီပါဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေဖာ္ေဆာင္မႈဟာလည္း ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ေတြ လြန္ကဲေနၿပီး အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးေတြလည္း ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ကန္႔သတ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
“ျမန္မာစစ္အစုိးရရဲ႕ လက္ရွိ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အာဏာတည္ၿမဲေရးကုိပဲ အာမခံခ်က္ ရရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးခဲ့တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ ယုံၾကည္ကိုးစားမႈ မရွိသလို ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒေတြဟာလည္း မတရားပါဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကလည္း ေျဗာင္က်က်ပဲ ဘက္လုိက္တဲ့အျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြလည္း ပါ၀င္ခြင့္ မရခဲ့ၾကပါဘူး။” လုိ႔ မစ္စ္ ဒုိနာဟုိးက ေထာက္ျပသြားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရကိုလည္း အႀကံေပးရာမွာ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို ခ်က္ခ်င္း ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔၊ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ခ်က္ခ်င္း ရပ္တန္႔ဖုိ႔နဲ႔ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို တရား၀င္ပါတီအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳၿပီး အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရးအတြက္ NLD အျပင္ တျခား တုိင္းရင္းသားေတြ၊ ဒီမုိကေရစီ အုပ္စုေတြနဲ႔ ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔လည္း အေမရိကန္ ကုိယ္စားလွယ္က တုိက္တြန္းသြားပါတယ္။
ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံရဲ႕ အထူးသံကုိယ္စားလွယ္ျဖစ္တဲ့ ပီတာ ဂြတ္ဒါဟမ္ (Peter Gooderham) ကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း အခုလို ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားသြားပါတယ္။“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္မႈေတြ၊ ဥပေဒမဲ့ မတရား ဖမ္းဆီးမႈေတြ၊ အတင္းအဓမၼ ေရႊ႕ေျပာင္းခုိင္းမႈေတြ၊ ကေလးစစ္သား စုေဆာင္းမႈေတြ၊ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကုိ ႏွိပ္စက္ ညႇဥ္းပန္းမႈေတြ၊ တုိင္းရင္းသားေတြအေပၚ ႏွိပ္ကြပ္မႈေတြနဲ႔ ကရင္တုိင္းရင္းသားေတြ အပါအ၀င္ တျခား တုိင္းရင္းသားေတြအေပၚ စစ္တပ္က လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကုိ ရပ္တန္႔ေပးပါ။”
လက္ရွိ အာဆီယံ အသင္းႀကီးရဲ႕ အလွည့္က် ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့ အင္ဒုိနီးရွားရဲ႕ အထူးသံ မစၥတာ အမ္ အန္ေရွာ (Mr. M Anshor) ကေတာ့ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရးမွာ အုပ္စုအားလုံးတုိ႔ ပါ၀င္ႏုိင္ဖို႔ တုိက္တြန္းခဲ့ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို အခုလို အႀကံေပးသြားပါတယ္။
“လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ စည္း႐ုံးခြင့္ အပါအ၀င္ လြတ္လပ္တဲ့ သတင္းမီဒီယာေတြကို အာမခံခ်က္ ရရွိဖို႔အတြက္ ျပည္တြင္း ဥပေဒေတြကို ျပင္ဆင္ေပးပါ၊ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕ကို တသီးပုဂၢလေတြနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းၿပီး ယုံၾကည္ကုိးစားမႈအဆင့္ ရရွိေအာင္ ျမႇင့္တင္ပါ။ ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ အခြင့္အေရးေတြ ခံစားခြင့္ရေအာင္ ေဖာ္ေဆာင္ပါ။ အာဆီယံနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ျမႇင့္တင္ပါ။”
ျမန္မာစစ္အစုိးရရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ အၿမဲတမ္း ကာကြယ္ ေျပာဆုိေနတဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကေတာ့ အေနာက္ႏုိင္ငံက ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြကုိ ႐ုပ္သိမ္းေပးဖုိ႔ တုိက္တြန္းခဲ့ၿပီး ျမန္မာစစ္အစိုးရကုိ ကုလသမဂၢနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ အခုလို တိုက္တြန္းသြားပါတယ္။
“တ႐ုတ္အစိုးရ အေနနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရကို အႀကံေပးလုိတာကေတာ့ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ၊ သင္တန္းေတြကို က်င္းပေပးဖို႔ ဆုိတာပါပဲ။”
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ အဖြဲ႕၀င္ ၄၇ ႏုိင္ငံတုိ႔က အခုလို လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို အလွည့္က် သုံးသပ္တဲ့ စနစ္ကို ၂၀၀၆ ခုႏွစ္က စတင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ အေျခအေနေတြကို အခုလို တင္ျပ ေဆြးေႏြးခြင့္ရတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္လည္း ဒီခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရပ္တန္႔ဖုိ႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ေကာင္စီအဖြဲ႕၀င္ေတြ အေနနဲ႔ ဖိအားေပးခြင့္ ရတာလည္း ျဖစ္တယ္လို႔ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕ေတြက ႐ႈျမင္ၾကပါတယ္။
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီရဲ႕ UPR ေခၚ လူ႔အခြင့္အေရးမွတ္တမ္း ျပန္လည္သုံးသပ္တဲ့ ညီလာခံမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး မွတ္တမ္းမွတ္ရာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ခုခံကာကြယ္ ေျပာဆုိဖို႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရရဲ႕ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ကို ဒုတိယေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ ဦးထြန္းရွိန္ ေခါင္းေဆာင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူက ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ၂၀၀၈ ခု ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒမွာ ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခံစားခြင့္ကို အာမခံခ်က္ ေပးထားတယ္လို႔ အခုလို တင္ျပသြားပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ အေနနဲ႔ ဒီညီလာခံမွာ တင္ျပဖို႔ လာေရာက္ျခင္းက ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒသစ္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြကို ေပးထားတဲ့ ရပုိင္ခြင့္ေတြအေၾကာင္း တင္ျပဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရး အပုိင္းျဖစ္တဲ့ အပုိင္း ၈ မွာ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရး မူေတြက တျခားႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒေတြနဲ႔ တန္းတူေပးထားပါတယ္။ တရားဥပေဒေရး အရလည္း ဘက္လုိက္မႈကင္းၿပီး တရားမွ်တမႈရွိဖုိ႔ အာမခံခ်က္ ေပးထားပါတယ္။”
ဂ်ီနီဗာ အေျခစိုက္ ျမန္မာစစ္အစုိးရရဲ႕ အၿမဲတမ္း ကုိယ္စားလွယ္ ဦး၀ဏၰေမာင္လြင္ကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔က က်င္းပခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို အေျခခံၿပီး ဒီမုိကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ရာမွာ လမ္းျပေျမပုံရဲ႕ အခ်က္ ၆ ခ်က္ျဖစ္တဲ့ လႊတ္ေတာ္သစ္ကို ဇန္န၀ါရီလ ၃၁ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲရဲ႕ တရားမွ်တမႈနဲ႔ လြတ္လပ္မႈကုိလည္း သူက အခုလို တင္ျပသြားပါတယ္။
“စုစုေပါင္း လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၃,၀၆၉ ေယာက္တုိ႔ဟာ ႏုိင္ငံေရးပါတီ ၃၇ ခုအျပင္ တသီးပုဂၢလထဲက ကုိယ္စားလွယ္ေတြလည္း ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲ႐ုံေတြကုိသြားၿပီး မဲေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ မဲမေပးဖုိ႔အတြက္ အုပ္စုေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြလည္း ရွိခဲ့ေပမဲ့ မဲေပးႏုိင္သူ လူဦးေရရဲ႕ ၇၅.၂၆% က မဲေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲရဲ႕ ရလဒ္ေတြကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲမသမာမႈေတြ မရွိခဲ့သလုိ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြလည္း မရွိခဲ့ပါဘူး။”
အေမရိကန္ အထူးသံကိုယ္စားလွယ္ မစ္စ္ အုိင္လင္း ခ်မ္ဘာလိန္ ဒိုနာဟုိး (Ms. Eileen Chamberlain Donahoe) ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ လက္ခံႏုိင္စရာ မရွိဘူးလို႔ အခုလို တုံ႔ျပန္သြားပါတယ္။
“ႏုိ၀င္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔ ေရြးေကာက္ပြဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ သိပ္ကုိ စိတ္ပ်က္မိပါတယ္။ အဲဒီေရြးေကာက္ပြဲေတြဟာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈ မရွိသလုိ ႏုိင္ငံတကာက ကန္႔သတ္ထားတဲ့ စံႏႈန္းေတြနဲ႔လည္း မကိုက္ညီပါဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေဖာ္ေဆာင္မႈဟာလည္း ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ေတြ လြန္ကဲေနၿပီး အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးေတြလည္း ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ကန္႔သတ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
“ျမန္မာစစ္အစုိးရရဲ႕ လက္ရွိ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အာဏာတည္ၿမဲေရးကုိပဲ အာမခံခ်က္ ရရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးခဲ့တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ ယုံၾကည္ကိုးစားမႈ မရွိသလို ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒေတြဟာလည္း မတရားပါဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကလည္း ေျဗာင္က်က်ပဲ ဘက္လုိက္တဲ့အျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြလည္း ပါ၀င္ခြင့္ မရခဲ့ၾကပါဘူး။” လုိ႔ မစ္စ္ ဒုိနာဟုိးက ေထာက္ျပသြားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရကိုလည္း အႀကံေပးရာမွာ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို ခ်က္ခ်င္း ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔၊ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ခ်က္ခ်င္း ရပ္တန္႔ဖုိ႔နဲ႔ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို တရား၀င္ပါတီအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳၿပီး အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရးအတြက္ NLD အျပင္ တျခား တုိင္းရင္းသားေတြ၊ ဒီမုိကေရစီ အုပ္စုေတြနဲ႔ ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔လည္း အေမရိကန္ ကုိယ္စားလွယ္က တုိက္တြန္းသြားပါတယ္။
ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံရဲ႕ အထူးသံကုိယ္စားလွယ္ျဖစ္တဲ့ ပီတာ ဂြတ္ဒါဟမ္ (Peter Gooderham) ကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း အခုလို ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားသြားပါတယ္။“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနတဲ့အတြက္ စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္မႈေတြ၊ ဥပေဒမဲ့ မတရား ဖမ္းဆီးမႈေတြ၊ အတင္းအဓမၼ ေရႊ႕ေျပာင္းခုိင္းမႈေတြ၊ ကေလးစစ္သား စုေဆာင္းမႈေတြ၊ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကုိ ႏွိပ္စက္ ညႇဥ္းပန္းမႈေတြ၊ တုိင္းရင္းသားေတြအေပၚ ႏွိပ္ကြပ္မႈေတြနဲ႔ ကရင္တုိင္းရင္းသားေတြ အပါအ၀င္ တျခား တုိင္းရင္းသားေတြအေပၚ စစ္တပ္က လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကုိ ရပ္တန္႔ေပးပါ။”
လက္ရွိ အာဆီယံ အသင္းႀကီးရဲ႕ အလွည့္က် ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့ အင္ဒုိနီးရွားရဲ႕ အထူးသံ မစၥတာ အမ္ အန္ေရွာ (Mr. M Anshor) ကေတာ့ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရးမွာ အုပ္စုအားလုံးတုိ႔ ပါ၀င္ႏုိင္ဖို႔ တုိက္တြန္းခဲ့ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို အခုလို အႀကံေပးသြားပါတယ္။
“လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ စည္း႐ုံးခြင့္ အပါအ၀င္ လြတ္လပ္တဲ့ သတင္းမီဒီယာေတြကို အာမခံခ်က္ ရရွိဖို႔အတြက္ ျပည္တြင္း ဥပေဒေတြကို ျပင္ဆင္ေပးပါ၊ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕ကို တသီးပုဂၢလေတြနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းၿပီး ယုံၾကည္ကုိးစားမႈအဆင့္ ရရွိေအာင္ ျမႇင့္တင္ပါ။ ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ အခြင့္အေရးေတြ ခံစားခြင့္ရေအာင္ ေဖာ္ေဆာင္ပါ။ အာဆီယံနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ျမႇင့္တင္ပါ။”
ျမန္မာစစ္အစုိးရရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ အၿမဲတမ္း ကာကြယ္ ေျပာဆုိေနတဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကေတာ့ အေနာက္ႏုိင္ငံက ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆုိ႔မႈေတြကုိ ႐ုပ္သိမ္းေပးဖုိ႔ တုိက္တြန္းခဲ့ၿပီး ျမန္မာစစ္အစိုးရကုိ ကုလသမဂၢနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ အခုလို တိုက္တြန္းသြားပါတယ္။
“တ႐ုတ္အစိုးရ အေနနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရကို အႀကံေပးလုိတာကေတာ့ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ၊ သင္တန္းေတြကို က်င္းပေပးဖို႔ ဆုိတာပါပဲ။”
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ အဖြဲ႕၀င္ ၄၇ ႏုိင္ငံတုိ႔က အခုလို လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို အလွည့္က် သုံးသပ္တဲ့ စနစ္ကို ၂၀၀၆ ခုႏွစ္က စတင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ အေျခအေနေတြကို အခုလို တင္ျပ ေဆြးေႏြးခြင့္ရတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္လည္း ဒီခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရပ္တန္႔ဖုိ႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ေကာင္စီအဖြဲ႕၀င္ေတြ အေနနဲ႔ ဖိအားေပးခြင့္ ရတာလည္း ျဖစ္တယ္လို႔ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕ေတြက ႐ႈျမင္ၾကပါတယ္။
NLD ရပ္တည္ေရး ပလပ္ခံရ
NLD ရပ္တည္ေရးအမႈ ပလပ္ခံရ
သဲသဲ ေသာၾကာေန႔၊ ဇန္နဝါရီလ ၂၈ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၁၂ နာရီ ၅၀ မိနစ္
နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ေရး အထူးအယူခံကို ဝင္ခြင့္မျပဳဘဲ ပလပ္လိုက္သည္ဟု ေနျပည္ေတာ္ တရား႐ံုးခ်ဳပ္က ယေန႔ အမိန္႔ခ်လိုက္သည္။ေနာက္ဆံုးအဆင့္ အထူးအယူခံကို NLD က တင္သြင္းခဲ့ရာ ဇန္နဝါရီ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ လက္ခံခဲ့ကာ၊ ၂၄ ရက္ေန႔တြင္ ႏွစ္ဖက္ၾကားနာမႈမ်ား ျပဳခဲ့ၿပီးေနာက္ ပလပ္ေၾကာင္း ယေန႔ အမိန္႔ခ်ျခင္း ျဖစ္သည္။“က်ေနာ္တုိ႔က တရားစီရင္ေရးဥပေဒ ပုဒ္မ ၇ နဲ႔ အထူး အယူခံဝင္ခြင့္ေပးဖုိ႔ ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ေလွ်ာက္လႊာေပ့ါ။ အဲဒီ့ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ေလွ်ာက္လႊာကို ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္ ၂၄ ရက္ေန႔က ေလွ်ာက္လဲခ်က္ တင္တယ္။ တင္ၿပီးေတာ့ ဒီေန႔ အထူးအယူခံဝင္ခြင့္ မျပဳဘူးဆုိၿပီး ပလပ္လိုက္တယ္ေပါ့’’ ဟု NLD ၏ အက်ဳိးေဆာင္ေရွ႕ေန ဦးေက်ာ္ဟိုးက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
သို႔ေသာ္ ဥပေဒပုဒ္မ ၈ အရ ႏိုင္ငံေတာ္ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္ထံ အယူခံတင္ခြင့္ ရွိေသးသည္။တရားဝင္ ပါတီဆက္ရပ္ခြင့္ အလားအလာ နည္းသြားျခင္းကား စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အဓိက အတိုက္အခံ အင္အားစုၾကီးအၾကား ေပါင္းကူး ဆက္ဆံမႈ ျဖစ္ထြန္းလာေရးကို ထိခိုက္သြားေစသည္။ဦးေက်ာ္ဟိုးက “က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ တင္ခြင့္ရွိတယ္ေပါ့။ တင္ေတာ့ တရားသူၾကီးက သူ႔လုပ္ပိုင္ခြင့္အရ ဒါ သူ႔ဟာသူ ခ်င့္ခ်ိန္မွာေပါ့။ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္ဆီကို တုိက္႐ိုက္တင္ရမွာ။ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္မွာေတာ့ ရွိေသးတယ္ေပါ့ေလ။ ဆက္လုပ္ဖို႔ မလုပ္ဖို႔ကေတာ့ ဘာမွေတာ့ မတုိင္ပင္ရေသးဘူး’’ ဟု ဆိုသည္။ယေန႔ စီရင္ခ်က္ခ်မည့္အေၾကာင္း ရန္ကုန္တရား႐ံုးခ်ဳပ္က ယခုလ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ ၾကိဳတင္အသိေပး စာရင္းျဖင့္ ေၾကညာခဲ့သျဖင့္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ေရွ႕ေနမ်ားျဖစ္သည့္ ဦးဥာဏ္ဝင္း၊ ဦးေက်ာ္ဟိုးႏွင့္ NLD ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႔ဝင္ ဦးဝင္းျမင့္တို႔ သြားေရာက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ထံ ပါတီမွတ္ပံုျခင္း မျပဳေတာ့သျဖင့္ ပါတီတရားဝင္မႈ ပ်က္ျပယ္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပဲြ ေကာ္မရွင္က ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ ေၾကညာခဲ့သည္။ယင္းသို႔ေၾကညာအၿပီး ပါတီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆက္လက္၍ တရားဝင္ ရပ္တည္ရွိခြင့္ ရွိေၾကာင္း အယူခံတင္သြင္းမႈမ်ား အဆင့္ဆင့္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ေနျပည္ေတာ္ တရား႐ုံးခ်ဳပ္ကလည္း ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာ ၂၂ ရက္ေန႔တြင္ ပယ္ခ်ခဲ့ရာမွ အထူးအယူခံ ျပန္တင္ခဲ့သျဖင့္ ျပန္လည္လက္ခံခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။NLD သည္ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အမတ္ေနရာ ၈၂ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ အႏိုင္ရခဲ့ေသာ္လည္း အာဏာသိမ္း စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက လႊတ္ေတာ္ေခၚေပးျခင္း မရွိခဲ့ပါ။သို႔ေသာ္ ၎တို႔ ဦးစီးက်င္းပခဲ့သည့္ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏိုဝင္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔ ေရြးေကာက္ပဲြ ရလဒ္ႏွင့္အညီ ယခုလ ၃၁ ရက္ေန႔တြင္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးမ်ား စတင္က်င္းပမည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။သဲသဲ ေသာၾကာေန႔၊ ဇန္နဝါရီလ ၂၈ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၁၂ နာရီ ၅၀ မိနစ္
နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ေရး အထူးအယူခံကို ဝင္ခြင့္မျပဳဘဲ ပလပ္လိုက္သည္ဟု ေနျပည္ေတာ္ တရား႐ံုးခ်ဳပ္က ယေန႔ အမိန္႔ခ်လိုက္သည္။ေနာက္ဆံုး
အဆင့္ အထူးအယူခံကို NLD က တင္သြင္းခဲ့ရာ ဇန္နဝါရီ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ လက္ခံခဲ့ကာ၊ ၂၄ ရက္ေန႔တြင္ ႏွစ္ဖက္ၾကားနာမႈမ်ား ျပဳခဲ့ၿပီးေနာက္ ပလပ္ေၾကာင္း ယေန႔ အမိန္႔ခ်ျခင္း ျဖစ္သည္။“က်ေနာ္တုိ႔က တရားစီရင္ေရးဥပေဒ ပုဒ္မ ၇ နဲ႔ အထူး အယူခံဝင္ခြင့္ေပးဖုိ႔ ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ေလွ်ာက္လႊာေပ့ါ။
အဲဒီ့ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ေလွ်ာက္လႊာကို ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္ ၂၄ ရက္ေန႔က ေလွ်ာက္လဲခ်က္ တင္တယ္။
တင္ၿပီးေတာ့ ဒီေန႔ အထူးအယူခံဝင္ခြင့္ မျပဳဘူးဆုိၿပီး ပလပ္လိုက္တယ္ေပါ့’’ ဟု NLD ၏ အက်ဳိးေဆာင္
ေရွ႕ေန ဦးေက်ာ္ဟိုးက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။ သို႔ေသာ္ ဥပေဒပုဒ္မ ၈ အရ ႏိုင္ငံေတာ္ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္ထံ အယူခံတင္ခြင့္ ရွိေသးသည္။တရားဝင္ ပါတီဆက္ရပ္ခြင့္ အလားအလာ နည္းသြားျခင္းကား စစ္ေခါင္း ေဆာင္မ်ားႏွင့္ အဓိက အတိုက္အခံ အင္အားစုၾကီးအၾကား ေပါင္းကူး ဆက္ဆံမႈ ျဖစ္ထြန္းလာေရးကို ထိခိုက္သြားေစသည္။ဦးေက်ာ္ဟိုးက “က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ တင္ခြင့္ရွိတယ္ေပါ့။
တင္ေတာ့ တရားသူၾကီးက သူ႔လုပ္ပိုင္ခြင့္အရ ဒါ သူ႔ဟာသူ ခ်င့္ခ်ိန္မွာေပါ့။ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္ဆီကို တုိက္႐ိုက္တင္ရမွာ။ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္မွာေတာ့ ရွိေသးတယ္ေပါ့ေလ။ ဆက္လုပ္ဖို႔ မလုပ္ဖို႔ကေတာ့ ဘာမွေတာ့ မတုိင္ပင္ရေသးဘူး’’ ဟု ဆိုသည္။ယေန႔ စီရင္ခ်က္ခ်မည့္အေၾကာင္း ရန္ကုန္တရား႐ံုးခ်ဳပ္က ယခုလ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ ၾကိဳတင္အသိေပး စာရင္းျဖင့္ ေၾကညာခဲ့သျဖင့္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ေရွ႕ေနမ်ားျဖစ္သည့္ ဦးဥာဏ္ဝင္း၊ ဦးေက်ာ္ဟိုးႏွင့္ NLD ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႔ဝင္ ဦးဝင္းျမင့္တို႔ သြားေရာက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ထံ ပါတီမွတ္ပံုျခင္း မျပဳေတာ့သျဖင့္ ပါတီတရားဝင္မႈ ပ်က္ျပယ္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပဲြ ေကာ္မရွင္က ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ ေၾကညာခဲ့သည္။ ယင္းသို႔ေၾကညာအၿပီး ပါတီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆက္လက္၍ တရားဝင္ ရပ္တည္ရွိခြင့္ ရွိေၾကာင္း အယူခံတင္သြင္းမႈမ်ား အဆင့္ဆင့္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ေနျပည္ေတာ္ တရား႐ုံးခ်ဳပ္ကလည္း ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာ ၂၂ ရက္ေန႔တြင္ ပယ္ခ်ခဲ့ရာမွ အထူးအယူခံ ျပန္တင္ခဲ့သျဖင့္ ျပန္လည္လက္ခံခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
NLD သည္ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အမတ္ေနရာ ၈၂ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ အႏိုင္ရခဲ့ေသာ္လည္း အာဏာသိမ္း စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက လႊတ္ေတာ္ေခၚေပးျခင္း မရွိခဲ့ပါ။သို႔ေသာ္ ၎တို႔ ဦးစီးက်င္းပခဲ့သည့္ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏိုဝင္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔ ေရြးေကာက္ပဲြ ရလဒ္ႏွင့္အညီ ယခုလ ၃၁ ရက္ေန႔တြင္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးမ်ား စတင္က်င္းပမည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။
2011.01.28
သဲသဲ ေသာၾကာေန႔၊ ဇန္နဝါရီလ ၂၈ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၁၂ နာရီ ၅၀ မိနစ္
နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ေရး အထူးအယူခံကို ဝင္ခြင့္မျပဳဘဲ ပလပ္လိုက္သည္ဟု ေနျပည္ေတာ္ တရား႐ံုးခ်ဳပ္က ယေန႔ အမိန္႔ခ်လိုက္သည္။ေနာက္ဆံုးအဆင့္ အထူးအယူခံကို NLD က တင္သြင္းခဲ့ရာ ဇန္နဝါရီ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ လက္ခံခဲ့ကာ၊ ၂၄ ရက္ေန႔တြင္ ႏွစ္ဖက္ၾကားနာမႈမ်ား ျပဳခဲ့ၿပီးေနာက္ ပလပ္ေၾကာင္း ယေန႔ အမိန္႔ခ်ျခင္း ျဖစ္သည္။“က်ေနာ္တုိ႔က တရားစီရင္ေရးဥပေဒ ပုဒ္မ ၇ နဲ႔ အထူး အယူခံဝင္ခြင့္ေပးဖုိ႔ ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ေလွ်ာက္လႊာေပ့ါ။ အဲဒီ့ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ေလွ်ာက္လႊာကို ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္ ၂၄ ရက္ေန႔က ေလွ်ာက္လဲခ်က္ တင္တယ္။ တင္ၿပီးေတာ့ ဒီေန႔ အထူးအယူခံဝင္ခြင့္ မျပဳဘူးဆုိၿပီး ပလပ္လိုက္တယ္ေပါ့’’ ဟု NLD ၏ အက်ဳိးေဆာင္ေရွ႕ေန ဦးေက်ာ္ဟိုးက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
သို႔ေသာ္ ဥပေဒပုဒ္မ ၈ အရ ႏိုင္ငံေတာ္ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္ထံ အယူခံတင္ခြင့္ ရွိေသးသည္။တရားဝင္ ပါတီဆက္ရပ္ခြင့္ အလားအလာ နည္းသြားျခင္းကား စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အဓိက အတိုက္အခံ အင္အားစုၾကီးအၾကား ေပါင္းကူး ဆက္ဆံမႈ ျဖစ္ထြန္းလာေရးကို ထိခိုက္သြားေစသည္။ဦးေက်ာ္ဟိုးက “က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ တင္ခြင့္ရွိတယ္ေပါ့။ တင္ေတာ့ တရားသူၾကီးက သူ႔လုပ္ပိုင္ခြင့္အရ ဒါ သူ႔ဟာသူ ခ်င့္ခ်ိန္မွာေပါ့။ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္ဆီကို တုိက္႐ိုက္တင္ရမွာ။ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္မွာေတာ့ ရွိေသးတယ္ေပါ့ေလ။ ဆက္လုပ္ဖို႔ မလုပ္ဖို႔ကေတာ့ ဘာမွေတာ့ မတုိင္ပင္ရေသးဘူး’’ ဟု ဆိုသည္။ယေန႔ စီရင္ခ်က္ခ်မည့္အေၾကာင္း ရန္ကုန္တရား႐ံုးခ်ဳပ္က ယခုလ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ ၾကိဳတင္အသိေပး စာရင္းျဖင့္ ေၾကညာခဲ့သျဖင့္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ေရွ႕ေနမ်ားျဖစ္သည့္ ဦးဥာဏ္ဝင္း၊ ဦးေက်ာ္ဟိုးႏွင့္ NLD ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႔ဝင္ ဦးဝင္းျမင့္တို႔ သြားေရာက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ထံ ပါတီမွတ္ပံုျခင္း မျပဳေတာ့သျဖင့္ ပါတီတရားဝင္မႈ ပ်က္ျပယ္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပဲြ ေကာ္မရွင္က ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ ေၾကညာခဲ့သည္။ယင္းသို႔ေၾကညာအၿပီး ပါတီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆက္လက္၍ တရားဝင္ ရပ္တည္ရွိခြင့္ ရွိေၾကာင္း အယူခံတင္သြင္းမႈမ်ား အဆင့္ဆင့္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ေနျပည္ေတာ္ တရား႐ုံးခ်ဳပ္ကလည္း ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာ ၂၂ ရက္ေန႔တြင္ ပယ္ခ်ခဲ့ရာမွ အထူးအယူခံ ျပန္တင္ခဲ့သျဖင့္ ျပန္လည္လက္ခံခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။NLD သည္ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အမတ္ေနရာ ၈၂ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ အႏိုင္ရခဲ့ေသာ္လည္း အာဏာသိမ္း စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက လႊတ္ေတာ္ေခၚေပးျခင္း မရွိခဲ့ပါ။သို႔ေသာ္ ၎တို႔ ဦးစီးက်င္းပခဲ့သည့္ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏိုဝင္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔ ေရြးေကာက္ပဲြ ရလဒ္ႏွင့္အညီ ယခုလ ၃၁ ရက္ေန႔တြင္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးမ်ား စတင္က်င္းပမည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။သဲသဲ ေသာၾကာေန႔၊ ဇန္နဝါရီလ ၂၈ ရက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၁၂ နာရီ ၅၀ မိနစ္
နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ေရး အထူးအယူခံကို ဝင္ခြင့္မျပဳဘဲ ပလပ္လိုက္သည္ဟု ေနျပည္ေတာ္ တရား႐ံုးခ်ဳပ္က ယေန႔ အမိန္႔ခ်လိုက္သည္။ေနာက္ဆံုး
အဆင့္ အထူးအယူခံကို NLD က တင္သြင္းခဲ့ရာ ဇန္နဝါရီ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ လက္ခံခဲ့ကာ၊ ၂၄ ရက္ေန႔တြင္ ႏွစ္ဖက္ၾကားနာမႈမ်ား ျပဳခဲ့ၿပီးေနာက္ ပလပ္ေၾကာင္း ယေန႔ အမိန္႔ခ်ျခင္း ျဖစ္သည္။“က်ေနာ္တုိ႔က တရားစီရင္ေရးဥပေဒ ပုဒ္မ ၇ နဲ႔ အထူး အယူခံဝင္ခြင့္ေပးဖုိ႔ ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ေလွ်ာက္လႊာေပ့ါ။
အဲဒီ့ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ေလွ်ာက္လႊာကို ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္ ၂၄ ရက္ေန႔က ေလွ်ာက္လဲခ်က္ တင္တယ္။
တင္ၿပီးေတာ့ ဒီေန႔ အထူးအယူခံဝင္ခြင့္ မျပဳဘူးဆုိၿပီး ပလပ္လိုက္တယ္ေပါ့’’ ဟု NLD ၏ အက်ဳိးေဆာင္
ေရွ႕ေန ဦးေက်ာ္ဟိုးက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။ သို႔ေသာ္ ဥပေဒပုဒ္မ ၈ အရ ႏိုင္ငံေတာ္ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္ထံ အယူခံတင္ခြင့္ ရွိေသးသည္။တရားဝင္ ပါတီဆက္ရပ္ခြင့္ အလားအလာ နည္းသြားျခင္းကား စစ္ေခါင္း ေဆာင္မ်ားႏွင့္ အဓိက အတိုက္အခံ အင္အားစုၾကီးအၾကား ေပါင္းကူး ဆက္ဆံမႈ ျဖစ္ထြန္းလာေရးကို ထိခိုက္သြားေစသည္။ဦးေက်ာ္ဟိုးက “က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ တင္ခြင့္ရွိတယ္ေပါ့။
တင္ေတာ့ တရားသူၾကီးက သူ႔လုပ္ပိုင္ခြင့္အရ ဒါ သူ႔ဟာသူ ခ်င့္ခ်ိန္မွာေပါ့။ တရားသူၾကီးခ်ဳပ္ဆီကို တုိက္႐ိုက္တင္ရမွာ။ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္မွာေတာ့ ရွိေသးတယ္ေပါ့ေလ။ ဆက္လုပ္ဖို႔ မလုပ္ဖို႔ကေတာ့ ဘာမွေတာ့ မတုိင္ပင္ရေသးဘူး’’ ဟု ဆိုသည္။ယေန႔ စီရင္ခ်က္ခ်မည့္အေၾကာင္း ရန္ကုန္တရား႐ံုးခ်ဳပ္က ယခုလ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ ၾကိဳတင္အသိေပး စာရင္းျဖင့္ ေၾကညာခဲ့သျဖင့္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ေရွ႕ေနမ်ားျဖစ္သည့္ ဦးဥာဏ္ဝင္း၊ ဦးေက်ာ္ဟိုးႏွင့္ NLD ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႔ဝင္ ဦးဝင္းျမင့္တို႔ သြားေရာက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ထံ ပါတီမွတ္ပံုျခင္း မျပဳေတာ့သျဖင့္ ပါတီတရားဝင္မႈ ပ်က္ျပယ္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပဲြ ေကာ္မရွင္က ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ ေၾကညာခဲ့သည္။ ယင္းသို႔ေၾကညာအၿပီး ပါတီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆက္လက္၍ တရားဝင္ ရပ္တည္ရွိခြင့္ ရွိေၾကာင္း အယူခံတင္သြင္းမႈမ်ား အဆင့္ဆင့္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ေနျပည္ေတာ္ တရား႐ုံးခ်ဳပ္ကလည္း ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာ ၂၂ ရက္ေန႔တြင္ ပယ္ခ်ခဲ့ရာမွ အထူးအယူခံ ျပန္တင္ခဲ့သျဖင့္ ျပန္လည္လက္ခံခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
NLD သည္ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အမတ္ေနရာ ၈၂ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ အႏိုင္ရခဲ့ေသာ္လည္း အာဏာသိမ္း စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက လႊတ္ေတာ္ေခၚေပးျခင္း မရွိခဲ့ပါ။သို႔ေသာ္ ၎တို႔ ဦးစီးက်င္းပခဲ့သည့္ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏိုဝင္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔ ေရြးေကာက္ပဲြ ရလဒ္ႏွင့္အညီ ယခုလ ၃၁ ရက္ေန႔တြင္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးမ်ား စတင္က်င္းပမည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။
2011.01.28
Thursday 20 January 2011
Human right against by Burmese army 2011
19 January 2011: A new report by US-based Physicians for Human Rights (PHR) reveals new evidence of crimes against humanity inflicted on the Chin by the Burma army and local authorities. The report titled Life Under the Junta: Evidence of Crimes Against Humanity in Burma's Chin State documented findings from the first population-based survey on human rights violations in all nine townships of Chin State. Crimes against humanity are the most serious forms of human rights violations directed against civilian populations, as defined by the 2002 Rome Statute of the International Criminal Court.
Frank Donaghue, CEO of Physicians for Human Rights, said: "It is well known around the world that the people of Burma, especially ethnic nationalities like the people of Chin State, suffer under the junta, but until now the international community has not had any quantitative data from Western Burma to support this claim."The report by PHR - in collaboration with the Center for Public Health and Human Rights at the Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health - revealed widespread accounts of human rights violations and abuses including forced labour, religious persecution, beatings, killing, disappearances, torture, rape and pillaging.
Almost 92% of households surveyed had reported at least one episode of forced labour - such as portering of military supplies or building roads - in the 12 month period prior to the interviews in early 2010.Salai Za Uk Ling, Program Director at the Chin Human Rights Organisation (CHRO) said: "These new findings corroborate CHRO’s own documentation of human rights violations over the past fifteen years in Chin State. They shed further light on the widespread and systematic nature of the abuses inflicted on the Chin people by the authorities in Burma, with complete impunity.
"PHR's report is based on a survey conducted in 2010 among 621 randomly selected households across Chin State. More than 98 percent of the abuses have been committed by government authorities, primarily soldiers, with at least eight of the violations surveyed falling within the purview of the International Criminal Court (ICC), according to the 65-page report.
Physicians for Human Rights (PHR) is an independent, non-profit organization that uses medical and scientific expertise to investigate human rights violations and advocate for justice, accountability, and the health and dignity of all people.Chin advocacy at the United NationsTogether with the CEO of PHR and two of the report authors, CHRO has held a series of high level meetings with diplomats from more than a dozen countries, the International Labor Organization (ILO) and the Office of the UN High Commissioner for Human Rights (OHCHR) to call for international action on the human rights situation in Chin State.
CHRO representatives are also part of a delegation of Burmese exiles currently in Geneva to call on the international community to ask tough questions of Burma's ruling regime on its human rights record during the first Universal Periodic Review of Burma under the United Nations Human Rights Council.“A UN-led impartial, independent and thorough investigation into these crimes is essential to end the culture of impunity in Burma. It will also deter further human rights violations.
Ultimately, such an investigation is not just about accountability, it’s about improving the lives of people across Burma,” continued CHRO's Program Director.
Frank Donaghue, CEO of Physicians for Human Rights, said: "It is well known around the world that the people of Burma, especially ethnic nationalities like the people of Chin State, suffer under the junta, but until now the international community has not had any quantitative data from Western Burma to support this claim."The report by PHR - in collaboration with the Center for Public Health and Human Rights at the Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health - revealed widespread accounts of human rights violations and abuses including forced labour, religious persecution, beatings, killing, disappearances, torture, rape and pillaging.
Almost 92% of households surveyed had reported at least one episode of forced labour - such as portering of military supplies or building roads - in the 12 month period prior to the interviews in early 2010.Salai Za Uk Ling, Program Director at the Chin Human Rights Organisation (CHRO) said: "These new findings corroborate CHRO’s own documentation of human rights violations over the past fifteen years in Chin State. They shed further light on the widespread and systematic nature of the abuses inflicted on the Chin people by the authorities in Burma, with complete impunity.
"PHR's report is based on a survey conducted in 2010 among 621 randomly selected households across Chin State. More than 98 percent of the abuses have been committed by government authorities, primarily soldiers, with at least eight of the violations surveyed falling within the purview of the International Criminal Court (ICC), according to the 65-page report.
Physicians for Human Rights (PHR) is an independent, non-profit organization that uses medical and scientific expertise to investigate human rights violations and advocate for justice, accountability, and the health and dignity of all people.Chin advocacy at the United NationsTogether with the CEO of PHR and two of the report authors, CHRO has held a series of high level meetings with diplomats from more than a dozen countries, the International Labor Organization (ILO) and the Office of the UN High Commissioner for Human Rights (OHCHR) to call for international action on the human rights situation in Chin State.
CHRO representatives are also part of a delegation of Burmese exiles currently in Geneva to call on the international community to ask tough questions of Burma's ruling regime on its human rights record during the first Universal Periodic Review of Burma under the United Nations Human Rights Council.“A UN-led impartial, independent and thorough investigation into these crimes is essential to end the culture of impunity in Burma. It will also deter further human rights violations.
Ultimately, such an investigation is not just about accountability, it’s about improving the lives of people across Burma,” continued CHRO's Program Director.
Tuesday 4 January 2011
Subscribe to:
Posts (Atom)